შუა საუკუნეების მონასტრები საქართველოში. მოინახულეთ საფარისა და ზარზმის მონასტერი.
საფარა შუა საუკუნეების ქართული მონასტერია. მონასტრის ძირითადი ნაწილი წმინდა საბას ეკლესიაა. ეკლესიის სამხრეთ კედელზე ჯაყელის ოჯახური პორტრეტია. როგორც ტაძრის ექსტერიერი, ასევე მისი ინტერიერი მდიდრულად არის მორთული ჩუქურთმებით. ზარზმა კიდევ ერთი კომპლექსია, რომლის მონახულებაც ღირს. ზარზმაში უამრავი მოჩუქურთმებული ორნამენტი და ფრესკული ნახატია, რომელთა ნახვაც საკუთარი თვალით ღირს.
12 კმ-ზე. ახალციხის სამხრეთ-აღმოსავლეთით მდებარეობს საფარა, შუა საუკუნეების ქართული მონასტერი და ჯაყელის (სამცხის მმართველები) ერთ-ერთი რეზიდენცია, ასევე მათი საფლავი.
კომპლექსის უძველესი სტრუქტურა-მიძინების ეკლესია-x საუკუნით თარიღდება . მონასტრის ძირითადი ნაწილი (წმინდა საბას მთავარი გუმბათოვანი ეკლესია, სამრეკლო და სასახლე) აშენდა XIII-XIV საუკუნეების მიჯნაზე, მტავარი სამცხის, ბეკი ჯაყელის (1285-1309) მმართველობის ქვეშ.
წმინდა საბას ეკლესიის სამხრეთ კედელზე კტიტორული გამოსახულებაა-ჯაყელის ოჯახური პორტრეტი: სარგის I (1266-1285), რომელიც მოგვიანებით ბერი გახდა და სახელი საბა მიიღო, მისი ვაჟი ბექა I - ჩარჩოს მოდელით ხელში, მისი ვაჟები სარგის II და კვარკვარე (1334-1360). ტაძრის დასავლეთით, ნართექსის ფანჯრის ზემოთ, არქიტექტორ ფარეზასძის სამშენებლო წარწერაა. ტაძრის ინტერიერიც და ექსტერიერიც უამრავი დეკორაციითა და ჩუქურთმითაა გაფორმებული. მთავარი ტაძრის დასავლეთით მდებარე სამრეკლო ჯაყელი-ლასურისძეების ოჯახის მთავარი მმართველის საგვარეულო საფლავია. დასავლეთ მხარეს მონასტერი მოიმატებს ნანგრევები ძველი ციხე. XVI საუკუნეში, ოსმალთა მმართველობის დროს, ბერებმა მონასტერი დატოვეს. სამონასტრო ცხოვრება აქ xix საუკუნეში განახლდა .
ზარზმის მონასტერი მდებარეობს ისტორიულ სამცხეში, 12 კმ-ის დაშორებით. ქალაქ ადიგენიდან.მონასტერი შედგება გუმბათოვანი ეკლესიის, სამრეკლოსა და ერთნავიანი სამლოცველოსგან. მონასტერი IX საუკუნეში დააარსა კლარჯეთის ბერმა, ზარზმის სერაპიონმა (ბასილი ზარმცელი ჰაგიოგრაფიულ ნაშრომში "ზარმცის სერაპიონის ცხოვრება"თავისი ცხოვრების შესახებ მოგვითხრობს). მონასტრის მშენებლობაში სერაპიონს ეხმარებოდა ადგილობრივი დიდგვაროვანი გიორგი ჩორჩანელი, რომელმაც ახალი მონასტრისთვის სოფელიც კი შესწირა. ეკლესია, რომელიც ახლა არ არსებობს, არქიტექტორმა გარბანელმა ააშენა.
ახლანდელი სამონასტრო კომპლექსი XIV საუკუნის დასაწყისში ააგო მტავარმა სამცხემ, ბექა ჯოხელმა (1285-1309). სამლოცველოს შესასვლელი ნაწილის თაღში არის მე -10 საუკუნის ისტორიული წარწერა (მოგვითხრობს დავით III კურაპალატის კამპანიის ისტორიის შესახებ ვარდა სკლირის წინააღმდეგ), რომელიც შემორჩენილია ძველი შენობიდან.
ზარზმაში უამრავი ჩუქურთმა და ფრესკაა. ნახატებში, რელიგიურ საგნებთან ერთად, ასევე არის ლაიპების სასულიერო პორტრეტები. სამხრეთის მხარეს არის სამცხე-ჯაყელის მტავართა ოჯახური პორტრეტი (სარგის I - 1266-1285; ბექა I - 1285-1309; სარგის II - 1309-1334; ქვარცხავა 1334-1360). ჩრდილოეთ კედელზე XVI საუკუნის ნახატებია. ზარზმის სამრეკლო ერთ-ერთი უდიდესია საქართველოში. XVI საუკუნის პირველ სართულზე ხურციძემ წმინდა იოანე ღვთისმეტყველის ეკლესია გახსნა. მეოცე საუკუნის დასაწყისში რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის ქართველმა ეგზარქატმა ზარზმაში სარესტავრაციო სამუშაოები ჩაატარა. ფრესკების ნაწილი და კანკელი ამ დროს წაშლილია.
20 комментариев
შედით კომენტარის დასატოვებლად
Ещё нашла новое для себя понятие - ктиторское изображение. Оказывается, это портрет ктитора. А ктитор - человек, оплативший восстановление или украшение храма. В благодарность их изображали на стенах церквей, иконах, молились за них.
Одними из таких являются монастырь Сапара и Зарзма.
Сапара – средневековый грузинский монастырь. Он хранит в себе целую историю создания, очень красив как снаружи, так и внутри. Автор статьи смог нам донести все важнейшие детали из далекого прошлого.