ყველაზე უჩვეულო ბუნებრივი ადგილები და ტბები საქართველოში. საინტერესო ტბა ერზო.
თუ გსურთ ნახოთ საინტერესო ქართული ტბა, მაშინ ნუ გაივლით ერწოს ტბას, რომელიც ტყუილად არ არის ყველაზე დიდი კარსტული ტბა მთელ საქართველოში. ტბის წყალი ძალიან სუფთა და სარკისებურია. ზოგჯერ ტბაში წყალი ქრება, ეს განპირობებულია ტბის ფსკერის ქვეშ კარსტული დეპრესიების არსებობით.
ჯავაში, სოფელ ბრიტატის სიახლოვეს და ნაწილობრივ თავად სოფლის ტერიტორიაზე, დედამიწის ნაწლავებში არის კირქვის ტრავერტინის მნიშვნელოვანი მარაგი. კირქვის ტრავერტინი გვხვდება საქართველოს სხვა რაიონებშიც: მდინარე პატარას ლიახვის წყაროსა და მდინარე ლეხურას ხეობაში, ჯვარის უღელტეხილზე; ასევე დასავლეთ საქართველოში – რაჭაში, იმერეთში, სვანეთში.
ცხინვალის რეგიონი მდებარეობს ცენტრალური კავკასიონის ქედის სამხრეთ კალთაზე, მთავარ წყალგამყოფ ქედსა და შიდა ქართლის დაბლობის ჩრდილოეთ ნაწილს შორის. ალევსკის ქედი მას აღმოსავლეთიდან უერთდება, ხოლო ლიხსკის, რაშინსკის და კედელსკის ქედები დასავლეთიდან. ისტორიულად ეს რეგიონი რაჭის ერისთავებს ეკუთვნოდა და სხვადასხვა პერიოდში ქართლისა და კახეთის სამეფოების ნაწილი იყო. კარსტული პროცესების შედეგად (როგორც წესი, კარსტული პროცესების ქიმიური დაშლა) დედამიწის ზედაპირზე წარმოიქმნება ოვალური ფორმის აუზები, რომლებსაც კარსტული ძაბრები ეწოდება. ზოგიერთ შემთხვევაში, ასეთი კრატერები ივსება ტბით. მაგალითად, ერწოს ტბა (ცხინვალის რეგიონი, ჯავის მუნიციპალიტეტი, მდინარე ყვირილას წყარო, სადაც რაჭენსკის და ლიხსკის ქედები იკვეთება) იკავებს ოთხ ძაბრს; ხოლო მეორე ყველაზე ცნობილი კარსტული ტბა დევი, რომელიც მდებარეობს საჩხერაში, რაჩინსკის ქედის სამხრეთ ფერდობზე, 1370 მეტრის სიმაღლეზე, მხოლოდ ორია. შესაბამისად, ერწოს ტბა საქართველოში ყველაზე დიდ კარსტულ ტბად ითვლება.
ერზოს ტბის სარკის ზედაპირის ფართობია 0,31 კმ2, წყლის მოცულობა 650 მ3, უდიდესი სიღრმე 19 მეტრია. ნიჟარებია არა მხოლოდ ტბის ნაპირზე, არამედ მის ფსკერზეც. ეს ხვრელები უახლოესი მთებიდანაც კი ჩანს. 5-19 მეტრის სიღრმის მქონე ძაბრები ტბის ფსკერს არათანაბარს ხდის. გარკვეული სიხშირით ტბაში წყალი ქრება. მეცნიერთა აზრით, წყლის გაქრობა გამოწვეულია კარსტული დეპრესიების არსებობით ტბის ფსკერის ქვეშ.
ტბის წყლები იკვებება მდინარე ეროსკალით (მდინარე ყვირილას მარცხენა შენაკადი). ტბიდან არც თუ ისე შორს სათავეს იღებს მდინარე ყვირილა. იგი მიედინება სოფელ წონაში (ჯავის მუნიციპალიტეტი), ხოლო სოფელ ხაპალგომში აკავშირებს მდინარე ერზოსწყალს, შემდეგ მიემართება დასავლეთით იმერეთისკენ. მდინარე ყვირილას საერთო სიგრძე 140 კმ-ია . აღსანიშნავია, რომ ქართულ ტოპონიმიკაში სახელწოდება "ყვირილა" ("screaming") დაკავშირებულია შორეულ ადგილებში მიედინება წყლის ნაკადებთან.
18 комментариев
შედით კომენტარის დასატოვებლად
ет,а потом снова появляется.Учёные всё -же предполагают, что это явление связано с карстовыми воронками на дне озера, но я так поняла,
что они не утверждают этот факт.Возможно есть какие-то другие причины.Хотелось бы посмотреть процесс исчезновения и появления озера.
В результате карстовых процессов на поверхности земли образуются котловины овальной формы, которые называют карстовыми воронками. В некоторых случаях такие воронки заполнены озером. Например, озеро Эрцо занимает четыре воронки; тогда как второе самое известное карстовое озеро Дэви –всего лишь две. Озеро Эрцо с зеркальной поверхностью, глубиной 19 метров. Карстовые воронки имеются не только на берегу озера, но и на его дне. Эти отверстия видны даже с ближайших гор. Воронки глубиной 5-19 метров делают дно озера неровным. С определённой периодичностью вода в озере исчезает. Полагают, что исчезновение воды вызвано наличием под дном озера карстовых углублений.
Водами озера питается река Эросцкали. Недалеко от озера берёт своё начало река Квирила, длиной 140 км , протекая через село Цона.