ცნობილი ქართველი მოღვაწეების მუზეუმები. ვანო სარაჯიშვილის მუზეუმი.
თუ გინდათ ცოტა მეტი გაიგოთ ვანო სარაჯიშვილის ცხოვრებისა და მოღვაწეობის შესახებ, მაგრამ ნუ გაივლით მის მუზეუმს. აქ არის ანტიკური ფაიფურის ჭურჭლის მდიდარი კოლექცია, ნახატების ნიმუშები, გრაფიკა, ფოტოები, კოსტიუმები, მუსიკალური ინსტრუმენტები და მრავალი სხვა.
თანამედროვე ქართული პროფესიული ვოკალური ხელოვნების ერთ-ერთი ფუძემდებელი, ქართველი ხალხის უსაყვარლესი მომღერალი, „საქართველოს ბულბული“ ვანო სარაჯიშვილი სიცოცხლეშივე გახდა ლეგენდა.
ლირიკული და დრამატული ტენორი, საქართველოს სახალხო არტისტი. 1887 წლიდან სწავლობდა თბილისის თავადაზნაურთა გიმნაზიაში, სადაც ასევე მღეროდა მოსწავლეთა გუნდში (1888-1895 წწ.). 1898 წელს ჩაირიცხა თბილისის სამუსიკო სასწავლებელში (ჩელოს კლასი). 1898-1900 წლებში იყო ქართულ გუნდში მომღერალი და სოლისტი (რეჟისორი – ს. კავსაძე). 1903 წლიდან სწავლობდა სიმღერას პეტერბურგში ჯერ ი.პრიასნიკოვთან, შემდეგ ა.პანაევა-კარცევასთან.
ვანო სარაჯიშვილის დებიუტი აქ შედგა ჯუზეპე ვერდის ოპერაში La Traviata. პარალელურად იტალიაში კასტეანოს (1906-1908) ხელმძღვანელობით დაეუფლა ბელ კანტოს ხელოვნებას. 1908 წლიდან გამოდის სცენაზე თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრი. 1913 წელს შეასრულა ზახარია ფალიაშვილის ახლადშექმნილი ოპერის „აბესალომ და ეთერის“ ფრაგმენტები (აბესალომი). ცნობილია, რომ ზახარი ფალიაშვილმა ოპერაში ვანო სარაჯიშვილის თხოვნით შეიტანა მალხაზის არია „ვაიმე, ვაიმე“. სარაჯიშვილმა თანაბარი წარმატებით შეასრულა როგორც ლირიკული, ისე დრამატული პარტიები.
ის მონაწილეობდა ფილმში „პატრიციდი“ (1923). მისი ხმა ჩაიწერა რამდენიმე ტექნიკურად არასრულყოფილ გრამოფონზე, რომლებიც 1999 წელს აღადგინეს ანზორ ერქომაიშვილის მიერ ლონდონში აღმოჩენილი ორიგინალებიდან.
მუზეუმში დაცულია ქართველი მომღერლის ვანო სარაჯიშვილის (1879-1924) პირადი ნივთები; ანტიკვარული ფაიფურის ჭურჭელი, ეთნოგრაფიული მასალა, სახვითი ხელოვნების ნიმუშები (მხატვრობა, გრაფიკა, ქანდაკება), მომღერლის მოღვაწეობის ამსახველი ფოტომასალა საქართველოში და იტალიის ლა სკალას თეატრში, სპექტაკლების კოსტიუმები, მუსიკალური ინსტრუმენტები, მათ შორის გრამოფონი, რომელზედაც ჯერ კიდევ შესაძლებელია მომღერლის მიერ შესრულებული მუსიკალური ნაწარმოებების მოსმენა; ნოტები, ჩანაწერები, კომპაქტ დისკები, მომღერლის საჩუქრად გადაცემული ნივთები.
მუზეუმი, სადაც ინახება პირადი ნივთები ვანო სარაჯიშვილი - გამოჩენილი ქართველი მომღერალი და თანამედროვე ქართული პროფესიული ვოკალური ხელოვნების ერთ-ერთი ფუძემდებელი, საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის ნამდვილი საგანძურია.
სარაჯიშვილი დაიბადა 1879 წელს ქალაქ თბილისში. ადრეული ასაკიდანვე გამოავლინა დიდი ინტერესი მუსიკის მიმართ და უკვე ბავშვობიდან დაიწყო სიმღერა თბილისის გიმნაზიის მოსწავლეთა გუნდში. 1898 წელს ჩაირიცხა თბილისის სამუსიკო კოლეჯში, სადაც სწავლობდა ჩელოს, მაგრამ მისი ნამდვილი გატაცება სიმღერა იყო.
1903 წელს სარაჯიშვილი გაემგზავრა პეტერბურგში, სადაც დაიწყო პროფესიული კარიერა, როგორც საოპერო მომღერალი. სწავლობდა თავისი დროის საუკეთესო მასწავლებლებთან, მათ შორის ი.პრიასნიკოვთან და ა.პანაევა-კარცევასთან. მისი დებიუტი საოპერო სცენაზე შედგა სანკტ-პეტერბურგში, შეასრულა ალფრედოს როლი ჯუზეპე ვერდის ოპერაში La Traviata.
თუმცა, სარაჯიშვილმა ნამდვილი პოპულარობა და აღიარება მას შემდეგ მიიღო, რაც სამშობლოში დაბრუნდა და თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრის სცენაზე დაიწყო გამოსვლა. კარიერის განმავლობაში მან მრავალი ლირიკული და დრამატული როლი შეასრულა, მათ შორის ზახარია ფალიაშვილის ოპერაში „აბესალომ და ეთერი“, სადაც აბესალომის როლი შეასრულა.
სარაჯიშვილის ერთ-ერთი მთავარი მიღწევა იყო ის, რომ მან შეძლო შეეთავსებინა ეროვნული ქართული მუსიკალური ტრადიცია კლასიკურ საოპერო ჟანრთან და შექმნა უნიკალური შესრულების სტილი. მისი ხმა უნიკალური და მელოდიური იყო, რამაც საშუალება მისცა სპექტაკლებში გადმოეცა გრძნობების ყველაზე დახვეწილი ნიუანსი.
მუზეუმში, სადაც მისი პირადი ნივთები ინახება, შეგიძლიათ იხილოთ არა მხოლოდ ვანო სარაჯიშვილის მუსიკალურ კარიერასა და შემოქმედებასთან დაკავშირებული ნივთები, არამედ მისი პირადი ნივთები, რომლებიც ასახავს მის ცხოვრებასა და ცხოვრების წესს მე-20 საუკუნის დასაწყისში.
ამ პირად ნივთებს შორის არის ძველი წიგნები, ოჯახისა და მეგობრების ფოტოები, საყოფაცხოვრებო და ყოველდღიური ნივთები, ასევე სხვადასხვა სუვენირები და საჩუქრები, რომლებიც მომღერალმა მიიღო მთელი ცხოვრების განმავლობაში.
მაგალითად, ვანო სარაჯიშვილის პირად ნივთებს შორის არის კერამიკული დოქების ნაკრები, რომლებიც ხელნაკეთი იყო ტრადიციულ ქართულ სტილში. დოქებს მომღერალი იყენებდა ღვინისა და სხვა სასმელების შესანახად და მისართმევად მიღებებისა და ტრაპეზის დროს.
მუზეუმში ასევე წარმოდგენილია კოსტიუმები, რომლებიც ვანო სარაჯიშვილს სპექტაკლების დროს ეცვა. ისინი დამზადებულია ტრადიციულ ქართულ სტილში და მორთულია ხელით ნაქარგებითა და მძივებით. ეს კოსტიუმები იმის დასტურია, თუ რა მნიშვნელობას ანიჭებდა მომღერალი სამშობლოს ტრადიციებს და რამდენად მტკიცედ იყო დაკავშირებული იგი საქართველოს კულტურასა და ხალხს.
გარდა ამისა, მუზეუმში გამოფენილია ვანო სარაჯიშვილის მიერ გამოყენებული რამდენიმე მუსიკალური ინსტრუმენტი, მათ შორის გრამოფონი, რომელზეც მისი ხმა და მომღერლის მიერ შესრულებული მუსიკალური ნაწარმოებები იყო ჩაწერილი. მუზეუმში ასევე არის იშვიათი მუსიკალური გამოცემები და გრამოფონის ჩანაწერები სიმღერებისა და საოპერო არიების ჩანაწერებით, რომლებსაც ვანო სარაჯიშვილი ასრულებდა სცენაზე.
მიუხედავად იმისა, რომ ვანო სარაჯიშვილის ცხოვრება საქართველოსთან იყო დაკავშირებული, მისმა ნამუშევრებმა და სპექტაკლებმა მსოფლიოს მრავალი ადამიანის ყურადღება მიიპყრო. 1913 წელს მან გამართა კონცერტი ბერლინში, ხოლო 1914 წელს გამოვიდა პარიზში და ევროპის სხვა ქალაქებში.
ის არა მხოლოდ ნიჭიერი მომღერალი იყო, არამედ მსახიობიც. 1923 წელს ის იყო არა მხოლოდ ნიჭიერი მომღერალი, არამედ მსახიობიც. 1923 წელს მან ითამაშა ფილმში „პატრიციდი“, სადაც ერთ-ერთი მთავარი როლი შეასრულა.
ვანო სარაჯიშვილი არა მარტო ცნობილი მომღერალი იყო საქართველოში, არამედ საკმაოდ ცნობილი მის საზღვრებს გარეთაც. იგი გამოდიოდა სხვადასხვა თეატრებსა და საოპერო თეატრებში, არა მხოლოდ რუსეთსა და იტალიაში, არამედ სხვა ქვეყნებში, როგორიცაა საფრანგეთი, გერმანია და ავსტრია. იგი მიწვეული იყო მოსკოვის ბოლშოის თეატრში და ნიუ-იორკის მეტროპოლიტენ ოპერაში.
იგი იყო თანამედროვე ქართული პროფესიული ვოკალური ხელოვნების ერთ-ერთი ფუძემდებელი და თავისი წვლილი შეიტანა ქართული მუსიკალური კულტურის განვითარებაში. მისი ხმა აღწერილია, როგორც რბილი, ღრმა, სენსუალური და მოხდენილი. მან შეასრულა როგორც ლირიკული, ასევე დრამატული პარტიები და შეეძლო გადმოეცა გამოსახულების მთელი ემოციური დიაპაზონი.
გარდა გამორჩეული მუსიკალური ნიჭისა, ვანო სარაჯიშვილი გატაცებული იყო ენებითაც. ფლობდა რუსულ, ფრანგულ, იტალიურ და გერმანულ ენებს.
დღეს მისი მემკვიდრეობა საქართველოში ცოცხლობს. მისი სიმღერები დღესაც შესრულებულია და უყვართ მსმენელებს და მისი ნამუშევრები აგრძელებს ახალი მუსიკოსების შთაგონებას. 1982 წელს შეიქმნა ვანო სარაჯიშვილის სახელობის ვოკალური კონკურსი, რომელიც ყოველ ხუთ წელიწადში ერთხელ იმართება თბილისში. თბილისში ასევე არის მუზეუმი, რომელიც შეიცავს მის პირად ნივთებს და მის ცხოვრებასა და მოღვაწეობას.
მიუხედავად იმისა, რომ ვანო სარაჯიშვილი ასზე მეტი წლის წინ გარდაიცვალა, მისი წვლილი მსოფლიო მუსიკალურ კულტურაში და მისი მუსიკალური მემკვიდრეობა კვლავაც მნიშვნელოვანია და გავლენას ახდენს მუსიკოსებზე მთელს მსოფლიოში. მართლაც, ვანო სარაჯიშვილმა შესამჩნევი კვალი დატოვა მუსიკის ისტორიაში. მისი კომპოზიციები, როგორიცაა "სადრიჯო მუკუცა" ("ჩემი ცისფერთვალება ბიჭი") და "სატარპირამინო" ("ჩემი საწყალი მტრედი") დღემდე სრულდება საქართველოში და მის ფარგლებს გარეთ.
გარდა ამისა, ვანო სარაჯიშვილი არის რამდენიმე ოპერის, ბალეტის, სიმფონიური და საგუნდო ნაწარმოების ავტორი, რომლებიც დღემდე მრავალი მუსიკალური ჯგუფის რეპერტუარშია შესული. მისი მუსიკა აოცებს თავისი სიღრმით და სილამაზით, ასევე ემოციური ძალით, რომელიც მას ატარებს.
გარდა ამისა, ვანო სარაჯიშვილი იყო პიონერი კლასიკური მუსიკის განვითარებაში საქართველოში და წვლილი შეიტანა ქვეყანაში ამ ხელოვნების ფორმის განვითარებაში. მისმა ნამუშევრებმა შთააგონა ბევრი ახალგაზრდა მუსიკოსი, შეექმნათ საკუთარი ნამუშევრები და გაეგრძელებინათ ქართული მუსიკალური კულტურის ტრადიციები.
ამრიგად, ვანო სარაჯიშვილი არა მხოლოდ გამოჩენილი მუსიკოსი და კომპოზიტორია, არამედ ის ადამიანი, რომელმაც დაუვიწყარი კვალი დატოვა მუსიკის ისტორიაში, რომელიც მომავალშიც გააგრძელებს მუსიკოსთა თაობის შთაგონებას და შთაგონებას.
--------------------------
მოხარული ვიქნებით მოვისმინოთ თქვენი აზრი ჩვენი სტატიის შესახებ. დატოვეთ კომენტარები და დასვით კითხვები, სიამოვნებით გიპასუხებთ!
12 კომენტარები
შედით კომენტარის დასატოვებლად
Вано Сараджишвили - это яркая легенда и любимец грузинского народа, оставивший неизгладимый след в истории профессионального вокального искусства Грузии. Известный как "соловей Грузии", он был не только талантливым певцом, но и народным артистом.Его музыкальный путь начался в Тбилисской гимназии, где он уже проявлял свой великолепный голос в хоре учащихся.
Дальше следовали учеба в музыкальном училище, дебют в опере Верди, обучение в Петербурге и мастерство в Италии. Сараджишвили с успехом исполнял как лирические, так и драматические партии, завоевывая сердца слушателей.Его вклад в музыкальную культуру сохранился не только в записях на грампластинках, которые были реставрированы, но и в уникальных предметах, хранимых в музее.
Личные вещи, фотоматериалы, костюмы к спектаклям, музыкальные инструменты - все это позволяет окунуться в мир таланта и страсти этого выдающегося певца. Посещение музея станет настоящим путешествием в историю и музыкальное наследие Вано Сараджишвили