რომელი სამონასტრო კომპლექსების მონახულება ღირს პირველ რიგში საქართველოში. გელათის სამონასტრო კომპლექსი.
გელათის მონასტრის ტერიტორიაზე ხუთი შენობაა: ღვთისმშობლის მიძინების ტაძარი, წმინდა გიორგის ეკლესია, წმინდა ნიკოლოზი, გელათის აკადემიის შენობა, სამრეკლო. მთავარი ტაძარი მდიდარია თვალწარმტაცი ფრესკებით, ხოლო კედლები მორთულია თლილი ეკლერის ქვით. დარწმუნდით, რომ ეწვიეთ ამ ადგილს და საკუთარი თვალით ნახეთ სამონასტრო კომპლექსის მთელი სილამაზე.
გელათის სამონასტრო კომპლექსი მდებარეობს ქუთაისის ჩრდილო-აღმოსავლეთით 11 კილომეტრში, მდინარე წკალციტელას ხეობაში. მონასტერი დააარსა საქართველოს მეფემ დავით IV აღმაშენებელმა (აღმაშენებელი) (1089-1125). მონასტრის ტერიტორია გარშემორტყმულია ციხის კედლით და შედგება 5 შენობისგან: ღვთისმშობლის მიძინების მთავარი ტაძარი (აშენებულია 1106 წელს, ტაძრის ზომა: 35 მ.x36 მ.x34 მ.), მთავარი ტაძრის აღმოსავლეთით არის წმინდა გიორგის ეკლესია (XII საუკუნე.), წმინდა ნიკოლოზის ორდონიანი ეკლესია (XII-XIV საუკუნეები), მთავარი ტაძრის ჩრდილო-დასავლეთიდან, გაზაფხულზე, არის სამრეკლო ქვის თაღოვანი ფანჩატურით (XIII საუკუნე) და გელათის აკადემიის შენობა.
მთავარი ტაძარი მორთულია თლილი ეკლერის ქვით და მდიდარია ფრესკული ნახატებით. საკურთხევლის სარდაფზე არის გელათის მოზაიკა (გამოსახულია ღვთისმშობელი და ბავშვი, მთავარანგელოზები გაბრიელი და მიქაელი), დასავლეთ სტენდზე არის xii საუკუნის ფრესკა, რომელიც ასახავს საეკლესიო შეხვედრას; სამხრეთ ლოცვის ოთახში არის დავით VI ნარინის (1246-1293) ორი სურათი: ერთზე ის სამეფო სამოსშია, მეორეზე - სამონასტრო. ჩრდილოეთ კედელზე გამოსახულია იმერეთის სამეფო ოჯახის წევრები (XVI საუკუნე.), ასევე არის დავით IV აღმაშენებლის (1089-1125) პორტრეტი. პორტრეტი აღდგა XVI საუკუნეში.
კედლის სამხრეთ მხარეს, მთავარ კარიბჭეში, დავით აღმაშენებლის საფლავის ქვაა (სავარაუდოდ, თავად საფლავი მონასტრის ქვეშ მდებარეობს). ისტორიული წყაროების მიხედვით, გელათი იყო ერთიანი საქართველოს მეფეთა და XII - XIII საუკუნეების ყველა მეფის საფლავი. (დავით IV, დიმიტრი I, გიორგი III, თამარა, გიორგი IV), აგრეთვე XVI-XIX საუკუნეების იმერელი მეფეები. (ბაგრატ III, გიორგი II, გიორგი III, ალექსანდრე V, სოლომონ I და უკანასკნელი ქართველი მეფე სოლომონ II) დაკრძალულია გელათში.
გელათი იყო სამეფო მონასტერი, ხოლო XII-XV საუკუნეებში იგი უშუალოდ მეფისა და პირველი მინისტრის დაქვემდებარებაში იყო. გელათის აკადემიის რექტორს სასამართლოზე მაღალი სტატუსი ჰქონდა და თითქმის თანაბარი მნიშვნელობა ჰქონდა კათოლიკოს-პატრიარქს. მონასტრის უფროსი მონაზვნები სამეფო საბჭოს წევრები იყვნენ.
XVI საუკუნის 20 - იან წლებში გელათში საეპისკოპოსო საყდარი შეიქმნა, XVI საუკუნის ბოლოს კი კათალიკოს პატრიარქის რეზიდენცია პიცუნდადან უფრო უსაფრთხო ადგილას-გელათში გადაიტანეს. სხვადასხვა დროს გელათში ინახებოდა ქართული ხელნაწერების უმდიდრესი კოლექცია, ეროვნული ხაზინა (ღვთისმშობლის ხახულის ხატი). 1923 წელს ბოლშევიკებმა მონასტერი დახურეს. 1990 წელს ის კვლავ ამოქმედდა.
გელათის სამონასტრო კომპლექსში ასევე შედის გელათის აკადემია, შუა საუკუნეების საქართველოს მთავარი საგანმანათლებლო ცენტრი. თანამედროვეებმა ის შეადარეს იერუსალიმისა და ათენის აკადემიებს, რადგან სწავლის პროცესი ერთდროულად ემყარებოდა ანტიკურ და ქრისტიანობის სამეცნიერო ტრადიციებს. აკადემიაში სწავლის პარალელურად განხორციელდა მთარგმნელობითი და სამეცნიერო საქმიანობა, შეიქმნა ორიგინალური კომპოზიციები.
13 комментариев
შედით კომენტარის დასატოვებლად