მეხსიერების მუზეუმები საქართველოში. ლესია უკრაინკას მუზეუმი.

მუზეუმს აქვს 5 საგამოფენო დარბაზი, სადაც წარმოდგენილია მდიდარი ეთნოგრაფიული, დოკუმენტური, ფოტოგრაფიული და ნუმიზმატიკური ექსპონატები, ასევე უკრაინელი ხალხის მიერ მუზეუმისთვის შემოწირული ნივთები, რომლებიც ასახავს ლესია უკრაინკას ცხოვრებასა და მოღვაწეობას.

იქ, არც ისე შორს, ზინდისის მთაზე, გრანიტის მაღალ კვარცხლბეკზე, ლესია უკრაინკას ბრინჯაოს ძეგლი აღმართეს, დაფნის გვირგვინით შემკული. სკულპტურის ავტორია ქართველი მოქანდაკე თამარა აბაკელია.

ყოველ შემოდგომაზე ამ ძეგლთან ტრადიციულად იმართება ლესია უკრაინკას პატივსაცემად ფესტივალი „ლესიაობა“. ასე ჰქვია დღესასწაულს, რომელიც ქართველი და უკრაინელი ხალხების მეგობრობის სიმბოლოდ იქცა. ამ მეგობრობის დამაკავშირებელი რგოლი იყო ორი დიდი პოეტის - ლესია უკრაინკასა და დავით გურამიშვილის პოეზია. გურამიშვილმა, რომელმაც ბედის პერიპეტიების გამო ორი საუკუნის წინ დატოვა სამშობლო, თავშესაფარი უკრაინას ჰპოვა და იქ დაასრულა თავისი მთავარი ნაწარმოები „დავითიანი“.

ხოლო 1913 წლის 1 აგვისტოს უკრაინელმა პოეტმა ლარისა კოსაჩმა სიცოცხლე საქართველოში დაასრულა.

ლესია უკრაინკას ცხოვრება ადვილი არ იყო, მაგრამ მისი მემკვიდრეობა აგრძელებს სიცოცხლეს და პატივს სცემს ჩვენს დროში. ამ გამოჩენილი პოეტი ქალის ხსოვნის პატივსაცემად გაიხსნა მუზეუმი, რომელიც შედგება ხუთი დარბაზისგან და შეიცავს ბევრ ნივთს, რომელიც ასახავს ლესია უკრაინკას ცხოვრებასა და მოღვაწეობას. ექსპონატებს შორის შეგიძლიათ ნახოთ უკრაინელი ხალხის მიერ მუზეუმისთვის შემოწირული დოკუმენტური მასალები, ფოტოები, ძველი ფული და სხვა ნივთები.

ლესია უკრაინკას ცხოვრებაში ერთ-ერთი მთავარი მოვლენა იყო მისი ხანგრძლივი ავადმყოფობა - ძვლების ტუბერკულოზი, რომელიც მას ბავშვობიდან აწუხებდა და აიძულებდა მას ცხოვრების უმეტესი ნაწილი გაეტარებინა საქართველოში, სადაც პერიოდულად ცხოვრობდა 1903 წლიდან სიცოცხლის ბოლომდე. აქ ლესია უკრაინკა გაეცნო საქართველოს კულტურასა და ისტორიას და მისი დამოკიდებულება ამ ქვეყნის მიმართ ძალიან თბილი გახდა: „რა საინტერესო და მშვენიერი მიწაა საქართველო, რა სიმამაცე და გმირობა უნდა ჰქონოდა ადამიანთა ერთ ჯგუფს, რომ გადარჩენილიყო ამდენ უბედურებასა და გაჭირვებაში. უკრაინელი რომ არ ვიყო, ქართველი ვიქნებოდი. საქართველო ისევე შემიყვარდა, როგორც ჩემი სამშობლო, უკრაინა“.

ლესია უკრაინკას მუზეუმი მდებარეობს მე-19 საუკუნის სახლში, რომელიც სურამის ადგილობრივი თავადაზნაურობის წარმომადგენელს, ცნობილ ეთნოგრაფს ნიკოლოზ აბაზაძეს ეკუთვნოდა და 1952 წელს გიორგი ლეონიძის ინიციატივით გაიხსნა. მუზეუმის ექსპოზიცია შედგება ხუთი დარბაზისგან, სადაც გამოფენილია უკრაინელი ხალხის მიერ მუზეუმისთვის შეწირული მდიდარი ეთნოგრაფიული, დოკუმენტური, ფოტო და ნუმიზმატიკური ექსპონატები. მუზეუმის უშუალო სიახლოვეს არის ლესია უკრაინკას ძეგლი, რომელიც აღმართულია ზინდისის მთაზე მაღალ გრანიტის კვარცხლბეკზე. სკულპტურის ავტორია ცნობილი თანამედროვე მხატვარი და მოქანდაკე დევიდ სმიტი. ეს ნამუშევარი მან 1964 წელს სტუდენტობის პერიოდში შექმნა, როცა ნიუ-იორკის ხელოვნების სკოლაში სწავლობდა.

სმიტი ცნობილია თავისი ქანდაკებებით, რომლებიც დამზადებულია ფოლადის ღეროებისგან, რომლებსაც ის ახვევს, ღუნავს და ადუღებს საინტერესო ფორმებს. მისი ნამუშევრები წარმოდგენილია მსოფლიოს მუზეუმებსა და გალერეებში და იგი ითვლება მე-20 საუკუნის ერთ-ერთ ყველაზე გავლენიან მოქანდაკედ.

სკულპტურა „კუბი“ არის მაგალითი იმისა, თუ როგორ გამოიყენა სმიტმა ფოლადის ღეროები გეომეტრიული ფორმების შესაქმნელად. ნამუშევარი შედგება რამდენიმე ბლოკისგან, რომელთაგან თითოეულს აქვს მართკუთხა ფორმა და სხვადასხვა ზომის.

თითოეული ბლოკი შედგება სხვადასხვა სიგრძის ფოლადის ღეროებისგან, რომლებიც შედუღებულია კვადრატების ბადის შესაქმნელად. როდესაც ბლოკები ერთმანეთთან ჯდება, ისინი ქმნიან სამგანზომილებიან სტრუქტურას, რომლის ნახვაც შესაძლებელია სხვადასხვა კუთხიდან.

ქანდაკება „კუბები“ აბსტრაქტული ხელოვნების შესანიშნავი ნიმუშია, რომელსაც არ გააჩნია კონკრეტული ფორმა ან გამოსახულება, არამედ განხილვისა და ასახვის საგანია.

კუბები არ არის მხოლოდ ქანდაკება, ისინი ხელოვნების ნიმუშია, რომელიც მნახველს იწვევს სამყაროს სხვაგვარად შეხედვისკენ. როგორც აბსტრაქტული ნაწარმოებების უმეტესობას, არ არსებობს აშკარა გამოსახულება ან კონკრეტული ფორმა და მაყურებელი მარტო რჩება თავის ფიქრებთან და აღქმებთან.

ასეთი ნაწარმოების შექმნა ავტორის დიდ ოსტატობასა და ნიჭს მოითხოვს. მან უნდა შეძლოს თავისი იდეებისა და კონცეფციის გადმოცემა აბსტრაქტული ფორმის საშუალებით, რომელიც მაყურებელს სხვადასხვა გზით შეუძლია გაშიფროს. სწორედ ამიტომ ითვლება აბსტრაქტული ხელოვნება ხელოვნების ერთ-ერთ ურთულეს მიმართულებად.

სკულპტურა „კუბებს“ შეუძლია სხვადასხვა ადამიანში სხვადასხვა ემოცია და ასოციაცია გამოიწვიოს. ზოგი მასში სიმეტრიას და ჰარმონიას დაინახავს, ​​ზოგი კი ქაოსს და უწესრიგობას. თუმცა, რაც არ უნდა ნახოს მაყურებელმა, ხელოვნების ეს ნაწარმოები მას არ დატოვებს გულგრილს და, შესაძლოა, დააფიქროს კიდეც ხელოვნებაში აბსტრაქციის არსებობის მნიშვნელობასა და მიზანზე.

ზოგადად, აბსტრაქტული ხელოვნება ხელოვნების ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო და საკამათო ტენდენციაა. ზოგს მიაჩნია, რომ აბსტრაქტული ხელოვნება უბრალოდ უაზრო ფორმებისა და ფერების კოლექციაა, რომელიც არ ასახავს რეალობას ან ემოციას. სხვები, პირიქით, თვლიან, რომ აბსტრაქცია არის შესაძლებლობა გამოხატოს ღრმა აზრები და გრძნობები, რომლებიც არ შეიძლება გადმოიცეს კონკრეტული ფორმებითა და სურათებით.

კუბებს, ისევე როგორც ნებისმიერ სხვა აბსტრაქტულ ქანდაკებას, შეუძლია მნახველში გამოიწვიოს მრავალფეროვანი ემოციები და ასოციაციები. ზოგიერთმა შეიძლება დაინახოს ისინი, როგორც მხოლოდ გეომეტრიული ფორმების თაიგული, ზოგი კი მათში უფრო ღრმა მნიშვნელობასა და სიმბოლიკას იპოვის.

ნებისმიერ შემთხვევაში, აბსტრაქტული ხელოვნება მნიშვნელოვან როლს ასრულებს თანამედროვე სამყაროში, რომელიც გვეხმარება დავინახოთ სამყარო არა მხოლოდ მის კონკრეტულ ფორმებში, არამედ უფრო აბსტრაქტულ და უნივერსალურ ცნებებში. ხოლო სკულპტურა „კუბები“ შესანიშნავი მაგალითია იმისა, თუ როგორ შეიძლება აბსტრაქცია გახდეს შთაგონებისა და ასახვის წყარო ნებისმიერი მაყურებლისთვის.

--------------------------

ჩვენ მოვუწოდებთ ჩვენს მკითხველს დატოვონ კომენტარები და დასვან შეკითხვები სტატიების ქვემოთ. თქვენი მოსაზრებები და კითხვები ჩვენთვის მნიშვნელოვანია და დაგვეხმარება გავხდეთ უკეთესი.