მეტეხის ღვთისმშობლის ტაძარი თბილისში მდებარეობს საქართველოს დედაქალაქის უძველეს უბანში, მდინარე მტკვრის ნაპირებზე.
მეტეხის ღვთისმშობლის ტაძარი ერთ-ერთი უძველესია თბილისში, მშენებლობის სავარაუდო დრო მე-6 საუკუნეა. ხატი, რომლის შემდეგაც ტაძარი დასახელდა, ჩვენს დროში არ შემორჩენილა. მისი ისტორიის განმავლობაში, ღვთისმშობლის მეტეხის ტაძარი განადგურდა და აღდგა, მოახერხა ფხვნილის ჟურნალის მონახულება. მის ტერიტორიაზე ციხეც იყო.
ეწვიეთ მეტეხის ტაძარს თბილისში⬇️
მეტეხის ტაძარი და ქალაქი თბილისი მართლაც ყველაზე ლამაზი ადგილებია საქართველოში. ეკლესია მდებარეობს ქალაქის სახელობის რაიონში. იგი მდინარე მტკვრის ზემოთ კლდეზე დგას. ეს არის საქართველოს დედაქალაქის სავიზიტო ბარათი. ქალაქის ნებისმიერი ადგილიდან შეგიძლიათ ნახოთ მეტეხის ტაძრის გუმბათი.
ტაძარი აგებულია კლდის ჯვარ-გუმბათოვან სტილში ოთხ საყრდენ სვეტზე. დასავლეთის კედელი გადაჰყურებს ქალაქს, აბსოლუტურად არ არის შესამჩნევი და არ არის საინტერესო. კედლის სამხრეთ მხარეს უკვე მძიმედ რეკონსტრუქცია აგურის, ეს ჩანს სადამკვირვებლო deck. ეს კედელი განსხვავდება სხვებისგან, რადგან მასზე მიმაგრებულია ვერტიკალური საყრდენი საყრდენი.
აღმოსავლეთიდან კედელმა ყველაზე მეტად შეინარჩუნა პირვანდელი სახე, მასზე არის ფანჯრები ნიმუშიანი ქვის ფირფიტებით. ჩრდილოეთის მხარეს კედელს აქვს გაფართოება-დაფარული გალერეა, რომელიც ზემოდან აგურით არის აღდგენილი. ოქროს ხანის რამდენიმე ტაძარმა შეინარჩუნა შენობის ეს ნაწილი. პორტიკოს აქვს რთული სამშენებლო ტექნიკა, რადგან გუმბათს აქვს რთული ქვისა.
სწორედ აქ არის დაცული XII-XIII საუკუნეების დეკორით პოპულარული ვაზის რელიეფური გამოსახულება. იმ ეპოქის შემონახული დეკორაციები თბილისში მხოლოდ აქ ჩანს. ეკლესიის ფასადების მნიშვნელოვანი მახასიათებელია წარწერები, რომლებიც მნიშვნელოვანია, როგორც ისტორიის ძეგლი. სამხრეთიდან კედელზე 1919 წლის წარწერაა, დასავლეთ კედელზე უფრო მეტია.
ტაძრის ინტერიერი არ არის ისეთი საინტერესო, როგორც ფასადები. Xviii საუკუნეში რეკონსტრუქციის დროს შენობის სარდაფები შეიცვალა წრიულიდან ლანცეტამდე. იმ დროის ფრესკები არ შემონახულა, ყველა კედელი ნაცრისფრად არის შეღებილი, მაგრამ აქ ხატები საინტერესოა: "100 000 მეტეხის მოწამე", "წმინდა შუშანიკი" და "თბილისის აბო".
თბილისის აბოს სახესთან ხატი ზეთში მოხატა მ. საბინინმა. დროთა განმავლობაში ის იმდენად ჩაბნელდა, რომ ხატის დანახვა თითქმის შეუძლებელია. ამ ავტორის ნამუშევრები ორიგინალში მხოლოდ აქ ჩანს. მანვე დახატა ცნობილი ხატი"ქართული ეკლესიის დიდება".
ისტორია
საქართველოს ღირსშესანიშნაობები მათ დროის გამოცდა ჩააბარეს. გამონაკლისი არც მეტეხის ღვთისმშობლის ტაძარია. ეს არის თბილისში აღმართული უძველესი ტაძარი. ეკლესია VI საუკუნეში ვახტანგ I გორგასალმა ააგო. იქვე აშენდა სასახლე, რომლის ტერიტორია გარშემორტყმული იყო ციხის გამაგრებით. ეს იყო სამეფო რეზიდენცია. ტაძარი იერუსალიმის ტაძრის მსგავსი იყო გეთსემანეს ბაღში ღვთისმშობლის საფლავზე.
ტაძარს სახელი ეწოდა მეტეხის თეოტოკოსის ხატის საპატივცემულოდ, რომელიც ამ ადგილას ინახებოდა. ხატი ჩვენს დრომდე არ შემორჩენილა. 1226 წელს მონღოლთა შემოსევის დროს სასახლე განადგურდა. ტაძარი ასევე ძლიერ დაზიანდა. ტაძარი დემეტრე II-მ 1289 წელს აღადგინა. ტაძრის თანამედროვე იერსახე ამ წუთიდანაა შემონახული.
1654 წელს ვახტანგ V-მ ტაძარი დენთის შესანახად გამოიყენა. 1748 წელს ტაძარი თურქებისგან დაიბრუნა ჰერაკლე II-მ. ის ბრძანებს, რომ მეტეხის ტაძარი აღდგება და აგურებს აგურის ახალ გუმბათს. ტაძრის კედლებზე წარწერებიც ამ წლებით თარიღდება.
1795 წელს ტაძარი დაიწვა აგამადხანის შემოსევის დროს და აღადგინა მეფე გიორგი XIII-მ. 1819 წელს კავკასიის მთავარსარდალმა ა.ერმოლოვმა ბრძანა თავდაცვითი კედლის დანგრევა და ამ ტერიტორიაზე ციხის მშენებლობა. ამის შემდეგ ტაძრის ტერიტორია ძალიან შეიცვალა, გამოჩნდა ორსართულიანი შენობა და ყაზარმები. აქ, 1903 წელს, პატიმრობაში მოკლეს საქართველოს რევოლუციონერი ლადო კეცხოველი.
საბჭოთა მმართველობის დროს ციხე დაანგრიეს. ლ. ბერია აპირებდა ტაძრის დანგრევას, მაგრამ მხატვარი დ. შევარდნაძე იცავდა არქიტექტურულ ძეგლს, ხოლო იგი დააპატიმრეს და სიკვდილით დასაჯეს. დიდი ხნის განმავლობაში ეკლესიას არ მიუღია მრევლი. 1979 წელს აქ მდებარეობდა სახელმწიფო დრამატული თეატრის ახალგაზრდული სტუდია. მაშინ ეს იყო მხატვრის სახელოსნო.
და მხოლოდ 1988 წელს, გაზაფხულზე, ილია მეორემ აღადგინა ტაძარი. გუმბათზე ჯვარი დაიდო და სამსახური განახლდა. მოქალაქეების შემოწირულობების დახმარებით აღდგა კანკელი. ქართველი წმინდა შუშანიკის ცხედარი მეტეხის ტაძარში განისვენებს. ლეგენდა მოგვითხრობს მის შესახებ, რომ ის იყო ვოივოდის ქალიშვილი, რომელიც დაქორწინებული იყო მმართველ ვასკენზე.
იგი ვახტანგ გორგოსალის მმართველობის წინააღმდეგი იყო და სპარსეთის შაჰ პეროზთან შეთქმულებით უღალატა მას. Vaschen უარი თქვა მისი რწმენა და ნათესავები. შაჰის ასულზე დაქორწინების შემდეგ მან მიიღო სხვისი რელიგია და დაიფიცა, რომ შუშანიკიც იგივეს გააკეთებდა.
როდესაც სამშობლოში დაბრუნდა, შეიტყო, რომ მომხდარის შესახებ მოსმენის შემდეგ შუშანიკს რამდენიმე დღის განმავლობაში არ დაუტოვებია საკანი სულის შენარჩუნებისთვის. ვასკენმა ცოლს სთხოვა, საკანი ჯერ სიტყვით დაეტოვებინა, შემდეგ ძალით. მაგრამ ის მხოლოდ დედას და მამას უსმენდა. ვასკენის მიერ გამართულ დღესასწაულზე მან ყველას უთხრა, რომ მან მიიღო ზოროასტიზმი და რომ მისი მეუღლეც აპირებდა ამის გაკეთებას.
შუშანიკმა ეს უარყო, რისთვისაც ქმარი სცემა და სასახლის ერთ-ერთ ოთახში მიჯაჭვულა. მხოლოდ იმ მღვდლების წყალობით, რომლებმაც არ მისცეს მას შიმშილი სიკვდილის ფარულად მონახულებით. შუშანიკი სიკვდილამდე ციხეში იყო. ციხეში მივიდნენ მორწმუნეები, რომლებმაც შუშანიკის ლოცვების დახმარებით მიიღეს ის, რაც სჭირდებოდათ.
მეტეხის ლეგენდა
ამ ლეგენდის წაკითხვის შემდეგ ზუსტად გეცოდინებათ, რა უნდა ნახოთ ქალაქ თბილისში. ოსეთის შაჰმა ბაღათარმა მოიპარა სამი წლის ხვარამზე, მეფე ვახტანგის და. დის დასაბრუნებლად მეფე ბაგატართან დუელს დათანხმდა.
ვახტანგმა დაიფიცა, რომ მდინარეზე გადასვლისას მტერს არ ესროდა, მაგრამ ფიცი არ შეასრულა-ესროლა და მოკლა ბაღათარი. გამოსყიდვის მისაღებად მან აღმართა რამდენიმე ტაძარი, მათ შორის ღვთისმშობლის მეტეხის ტაძარი. ლეგენდის თანახმად, სიტყვა მეტეხი ნიშნავს "გავტეხე", ვახტანგისთვის კი ეს იმას ნიშნავდა, რომ მან ფიცი არ შეასრულა.
4 комментария
შედით კომენტარის დასატოვებლად