საქართველოს ბუნებრივი ღირსშესანიშნაობები. ვაშლოვანსკის ეროვნული პარკი.
ვაშლოვანი ერთ-ერთი ყველაზე მშრალი ადგილია საქართველოში, არ გამოირჩევა პოლიჰიდრამნიოზით. სწორედ ეს განასხვავებს ამ ადგილს საქართველოს სხვა პარკებისგან. მშრალი კლიმატის მიუხედავად, ტერიტორია მრავალფეროვანია ფლორისა და ფაუნის სამყაროში, აქ იშვიათი ცხოველები ცხოვრობენ და იშვიათი მცენარეები იზრდება. დარწმუნდით, რომ ეწვიეთ სიარულისა და სპორტული დასვენების ყველა მოყვარულს.
კახეთისა და იორისა და ალაზნის ორ მთავარ მდინარეს შორის არის ვაშლოვანის ნაკრძალი (რომლის საერთო ფართობი 10142 ჰექტარია), რომელიც მოიცავს სახელმწიფო ნაკრძალს (იგი შეიქმნა ორი გამოჩენილი ქართველი მეცნიერის ნიკო კეცხოველისა და ვასილი გულისაშვილის მიერ), ეროვნული პარკი (ფართობი - 25,114 ჰექტარი) და სამი უნიკალური ბუნებრივი ძეგლი - ალაზნის ჭალა, არწივის ხეობა და ტალახის ვულკანები ტახტიტეფი.
ბუნების დაცვის არეალი შეიქმნა იმისათვის, რომ შეინარჩუნოს მშრალი ეკოსისტემის ბუნებრივი მდგომარეობა და შექმნას პირობები ამ ტერიტორიაზე გავრცელებული იშვიათი მცენარეული და ცხოველური სახეობების გადარჩენისა და გამრავლებისთვის. დაცული ტერიტორიების არსებობა ხელს უწყობს გარემოს მონიტორინგს, სამეცნიერო კვლევების ჩატარებას და გარემოსდაცვითი განათლების ხელშეწყობას.
ვაშლოვანის ბუნების დაცვის არეალი რელიეფური ლანდშაფტური მრავალფეროვნებით გამოირჩევა. მრავალფეროვნება განპირობებულია ზონალური კლიმატის ცვლილებით (სამხრეთიდან ჩრდილოეთით), რელიეფისა და ნიადაგის პირობების არაერთგვაროვნებით, გეოლოგიური წარმოშობის სხვაობით და ა.შ. ვაშლოვანი ერთ-ერთი ყველაზე მშრალი და წყალუხვი ადგილია საქართველოში.
ვაშლოვანის ბუნების დაცვის არეალი გამოირჩევა ფლორის, ფაუნისა და ჰაბიტატების სიმდიდრით. ამ ტერიტორიაზე არსებული ფლორის 600-ზე მეტი სახეობიდან 28 კავკასიური და 5 ქართული ენდემური მცენარეა. აქედან 13 სახეობის მერქნიანი მცენარე საქართველოს "წითელ წიგნშია" შეტანილი. ვაშლოვანის ბუნების დაცვის ტერიტორიის მცენარეული წარმონაქმნები წარმოადგენს უნიკალურ გენეტიკურ საგანძურს. აქ გვხვდება აღმოსავლეთ საქართველოში ამჟამად გაშენებული მცენარეების "წინაპრები": ყურძენი, თხილი, კომში, მსხალი, თუთის ხეები, ხორბალი. განსაკუთრებით ძველია 400-500 წლის საკმევლის ხე, რომლის მაგისტრალზე ჩნდება ბუნებრივი მშრალი ზეთოვანი გამონადენი, რომელიც გამოიყენება საეკლესიო მსახურებებში საკმევლის მოწევისთვის.
ვაშლოვანსკის ნაკრძალში ძუძუმწოვრების 46 სახეობა ცხოვრობს. მათ შორის არის დათვი, იშვიათი ფენომენი ნახევრად უდაბნოს ტერიტორიებზე. 2003 წელს ვაშლოვანში დააფიქსირეს ახლო აზიური ლეოპარდი, ანუ ლეოპარდი. ნაკრძალი ასევე მდიდარია ორნიტოლოგიური თვალსაზრისით: აქ ბუდობს ვარსკვლავების ათასობით ფარა, ვარდისფერი ვარსკვლავები, ბეღურები, მეფის ფინჯნები და ფინჯნები.
ვაშლოვანის ციცაბო თიხის კლდეებს "მერცხლების ქალაქს" უწოდებენ, რადგან ამ ფრინველების მთელი კოლონიები აქ ბუდობენ. აქ არის ბევრი კაკაბი, კოლხური ხოხობი და მცირე რაოდენობის ტურაჩა. მტაცებელი ფრინველებიდან არის: სამარხი, შავი ულაყი, ბეღლის ბუები, ქორი და ბუზები. ვაშლოვანი იდეალური ადგილია ფრინველების შესასწავლად.
მიდჟნისკურეს ყურეში ნაკრძალის ტერიტორიაზე სპორტული თევზაობის მოყვარულთათვის ნებადართულია რძით და სენით თევზაობა. ალაზანში 20-მდე სახეობის თევზია, მათ შორის ლოქო, კობრი, ქარიყლაპია, სემი, გობი, წვერა, ქაშაყი. საქართველოში ყველაზე შხამიანი გველი - გიურზა - ვაშლოვანსკის ნაკრძალში ცხოვრობს.
დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე არის კიდევ ერთი დაცული ტერიტორია, ჭაჭუნას ნაკრძალი, რომელშიც იშვიათი ჭალის ტყეა განთავსებული. ნაკრძალის ფართობი 5200 ჰექტარია. როგორც ადგილობრივები ამბობენ, ზამთარში, ქარის ყოველი ნაკადი, ჭალის ტყეები ასხივებენ კრეკს. ამიტომაც უწოდეს ამ ადგილს ჭაჭუნა ("ჭაჭუნი" - ქართულად. "creak"). საქართველოს ჭალის ტყეები თითქმის გაქრა ადამიანის ეკონომიკური მუშაობის შედეგად.
ვაშლოვანი უნიკალური ადგილია საქართველოში, რომლის მონახულებაც ღირს ბუნებისა და გარე საქმიანობის ყველა მოყვარულისთვის. ეს დაცული ტერიტორია მდებარეობს ორ მთავარ მდინარეს კახეთი იორსა და ალაზანს შორის და მოიცავს სახელმწიფო ნაკრძალს, ეროვნულ პარკს და სამ უნიკალურ ბუნებრივ ძეგლს. ვაშლოვანის საერთო ფართობი 10142 ჰექტარია, ხოლო ეროვნული პარკის ფართობი 25,114 ჰექტარია. საქართველოში ვაშლოვანსა და სხვა პარკებს შორის ერთ-ერთი მთავარი განსხვავება მისი მშრალი კლიმატია. ამ ტერიტორიის კიდევ ერთი საინტერესო ადგილია არწივის ხეობა. ეს არის ვიწრო ხეობა მაღალი კლდეებით და ღრმა ჩანჩქერებით, რომელიც ქმნის უნიკალურ ატმოსფეროს ლაშქრობისა და კლდეზე ცოცვის მოყვარულთათვის. და მათთვის, ვისაც სურს ისარგებლოს უჩვეულო ბუნებრივი მოვლენებით, ღირს ტახტიფის ტალახის ვულკანების მონახულება. ეს ვულკანები ყველაზე ჩრდილოეთია მსოფლიოში და არის პატარა კონუსები, რომლებიც ამოფრქვეულია ტალახის შადრევნებისა და გეიზერების სახით, რომლებიც ქმნიან საოცარ პეიზაჟებს და სანახაობრივ სურათებს. გარდა იმისა, რომ საინტერესო ადგილია, მას სამკურნალო თვისებებიც აქვს.
ბუნების დაცვის არეალი არა მხოლოდ საქართველოს უნიკალური ბუნებრივი რესურსია, არამედ მიმზიდველი ტურისტული მიმართულებაა ეკოტურიზმისა და თავგადასავლების მოყვარულთათვის. ტურისტებს შეუძლიათ დატკბნენ ბუნების სილამაზით, იარონ სცენური ბილიკებით და დატკბნენ მიმდებარე მთებისა და ხეობების პანორამული ხედებით. ბუნების დაცვის ზონის ფარგლებში ტარდება ბუნებრივი რესურსების კონსერვაციისა და გარემოსდაცვითი განათლებისადმი მიძღვნილი ეკოლოგიური ექსკურსიები და ღონისძიებები. ამასთან, ეს ხელს არ უშლის ფლორისა და ფაუნის მრავალფეროვნებას, რომელიც იზრდება და ცხოვრობს ამ ტერიტორიაზე. აქ შეგიძლიათ შეხვდეთ ისეთ იშვიათ ცხოველებს, როგორიცაა კავკასიური ჯერბოა, მყივანი კუ, კობრა გველი, კავკასიური ლეოპარდი, რომელიც გადაშენების პირას მყოფ სახეობად ითვლება და სხვა. ფლორას შორის გამოირჩევა ისეთი იშვიათი სახეობები, როგორიცაა მოცვი, ვარდისფერი თუთა, ცისფერი და მრავალი სხვა. ადგილობრივი ბუნების ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო ძეგლია ალაზნის ჭალა. ეს არის უნიკალური ადგილი, სადაც შეგიძლიათ ნახოთ იშვიათი ფრინველი, ათასობით flocks of starlings, ვარდისფერი starlings, sparrows, მეფე finches და finches ბუდე აქ. ციცაბო თიხის კლდეები, რომელსაც "მერცხლების ქალაქს" უწოდებენ, ამ ფრინველების მთელი კოლონიების სახლია. აქ ასევე შეგიძლიათ ნახოთ კაკაბი, კოლხური ხოხობი და ტურაჩა, ასევე მრავალი მტაცებელი ფრინველი, როგორიცაა სამარხები, შავი მშვილდოსნები, ბეღლის ბუები, ქორები და ბუზარები. აქ ასევე ბინადრობს თევზის მრავალი სახეობა, მათ შორის ჰალიბუტი, კარპი და პიკი. ეს სახეობები აღმოაჩინეს ბუნების დაცვის ზონის ტერიტორიაზე გარემოს მეცნიერების მიერ ჩატარებული სამეცნიერო კვლევის დროს. Midzhniskure-ის ყურეში ნაკრძალის ტერიტორიაზე სპორტული თევზაობის მოყვარულთათვის ნებადართულია თევზაობა რძით და სეინით. ალაზანში დაახლოებით 20 სახეობის თევზი გვხვდება, მათ შორის კატა, კარპი, უოლეი, შემაია, გობი, ბარბელი და სელენჯი. თუმცა, უნდა გვახსოვდეს, რომ საქართველოში ყველაზე შხამიანი გველი - გიურზა - ნაკრძალის ტერიტორიაზე ცხოვრობს.
ამრიგად, ბუნების დაცვის ზონა არის უნიკალური ადგილი, რომელიც აერთიანებს ფლორისა და ფაუნის სიმდიდრეს, რელიეფის ლანდშაფტის მრავალფეროვნებას, უნიკალურ ბუნებრივ მოვლენებს. ამ ადგილს აქვს დიდი სამეცნიერო და კულტურული პოტენციალი და ყველას იწვევს მის მოსანახულებლად და მისი სილამაზით ტკბობისთვის.
ჭაჭუნას ნაკრძალი კიდევ ერთი დაცული ტერიტორიაა დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტში, რომელსაც იშვიათი ჭალის ტყე აქვს. ნაკრძალის ფართობი 5200 ჰექტარია. ადგილობრივები ამბობენ, რომ ზამთარში, ქარის ყოველი ნაკადი, ჭალის ტყეები კრეკს ასხივებენ, რაც ამ ადგილის ჩაჩუნის სახელის მიზეზი გახდა. საქართველოში ჭალის ტყეები ადამიანის ეკონომიკური საქმიანობის გამო თითქმის გაქრა, ამიტომ ჭაჭუნას ნაკრძალს რეგიონში ბიომრავალფეროვნების შენარჩუნებისთვის დიდი მნიშვნელობა აქვს.
ნაკრძალი ბუნების უნიკალური კუთხეა, რომელიც უნდა იყოს დაცული და დაცული მომავალი თაობებისთვის. თუ მას მოინახულებთ, მოისმენთ ჭალის ტყეების მშვენიერ ხრწნას, რომელიც საუკუნეების სიღრმიდან ჩვენამდე აღწევს. თუ თქვენ გაქვთ რაიმე შეკითხვა ვაშლოვანსკის ნაკრძალის ან ჩაჩუნის ნაკრძალის შესახებ, დატოვეთ კომენტარი სტატიის ქვეშ. მოხარული ვიქნები ვუპასუხო მათ და ხელი შევუწყო საქართველოში ბუნების დაცვის გააზრების გაფართოებას.
18 комментариев
შედით კომენტარის დასატოვებლად
Для любителей спортивной рыбалки в заливе Миджнискуре разрешена ловля рыбы удой и неводом. В Алазани водятся около 20 видов рыб, в том числе сом, сазан, судак, шемая, бычок, усач, сельдь, обитает самая ядовитая змея в Грузии – гюрза.
В Вашлованском заповеднике обитают млекопитающие 46 видов. Среди них есть и медведь, барс, леопард.