საქართველო და მისი „ოქროს ხანა“: შუა საუკუნეების სახელმწიფოს განვითარების მწვერვალი

აყვავების პერიოდში, რომელსაც „ოქროს ხანას“ უწოდებენ, საქართველო იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ქვეყანა ამ სიტყვის მთელი გაგებით. საინტერესო ფაქტები.

06 ოქტ, 2024

საქართველოს ისტორია საუკუნეების განმავლობაში: ანტიკურ დროიდან დღემდე

ანტონ ბერეჟკოვი

история грузии

გაიცანით საქართველოს ისტორია ⬇️

შინაარსი

ტერიტორია და მოსახლეობა
ჯარი
სახელმწიფოებრიობა და კანონები
ეკონომიკის

საქართველოს სამეფოს „ოქროს ხანა“ გვიანი შუა საუკუნეების პერიოდს ემთხვევა. ეს არის პერიოდი XI საუკუნის ბოლოდან XIII საუკუნის პირველ ნახევრამდე.

იმ უძველეს დროში საქართველო იყო ევროპის ერთ-ერთი უძლიერესი და უდიდესი სახელმწიფო, უფრო სწორად, მესამე ბიზანტიისა და რომის იმპერიების შემდეგ.

მაგრამ საქართველოს განვითარებისა და ძლიერების მწვერვალი თამარ მეფის მეფობას უკავშირდება. ეს იყო ქვეყნის აყვავების დრო ყველა თვალსაზრისით: სამხედრო, ეკონომიკური, კულტურული.

საინტერესო ფაქტები ქართული სახელმწიფოს ისტორიიდან.

Приглашаем для общения про Грузию

ტერიტორია და მოსახლეობა

XIII საუკუნისათვის სახელმწიფოს ტერიტორია თითქმის მთელი ამიერკავკასია იყო. მისი ფართობი დაახლოებით 300 ათასი კვადრატული მეტრია. კილომეტრი. და თუ გავითვალისწინებთ ვასალებს, მაშინ ორჯერ მეტი - დაახლოებით 600 000 კვადრატული მეტრი.
საქართველოს მოსახლეობა ამ დროისთვის 5,4 მილიონი ადამიანია. ვასალებთან ერთად - 12 მილიონამდე ადამიანი.
XIII საუკუნის დასაწყისისთვის თბილისში დაახლოებით 100-130 ათასი ადამიანი ცხოვრობდა. მხოლოდ კონსტანტინოპოლი იყო უფრო დიდი.
მოსახლეობის სიმჭიდროვე საქართველოს სამეფოში კვადრატულ კილომეტრზე 257 კაცი იყო.

შედარებისთვის

იმ პერიოდში მსოფლიოს ყველა ქვეყნის მოსახლეობა 400-450 მილიონ ადამიანს შეადგენდა.
ევროპაში 60-75 მილიონი ცხოვრობდა. ევროპის კონტინენტზე საქართველო მოსახლეობის რაოდენობით ჩამორჩებოდა მხოლოდ რომის იმპერიას.

ჯარი

სახელმწიფო იყო არა მხოლოდ უდიდესი, არამედ ყველაზე ძლიერიც.

ისტორიული წყაროები ადასტურებენ, რომ თამარ მეფემ და გიორგი IV-მ ბრძოლის ველებზე 90 ათასიანი ჯარისკაცი გამოიყვანა.
გიორგი IV ლაშას ლაშქარი მონღოლებთან ბრძოლაში 30000 რაინდი იყო. ეს ერთგვარი მსოფლიო რეკორდია ერთ ბრძოლაში მონაწილეთა რაოდენობით.
ჯარების მომზადების დონე, საბრძოლო ტექნიკა, ორგანიზაცია - ყველაფერი უმაღლეს დონეზე იყო.
XII საუკუნის დასაწყისში მეფე დავით აღმაშენებლის დროს შეიქმნა სპეციალური სამხედრო ნაწილები - სამეფო გვარდია, მონასპა. ადრე გვარდიის რაზმები მხოლოდ ბიზანტიაში არსებობდა.

სახელმწიფოებრიობა და კანონები

თამარ მეფის მეფობა საქართველოს აყვავების ხანად ითვლება. ბრძენმა დედოფალმა შეძლო არა მხოლოდ ძალაუფლების შენარჩუნება, არამედ სახელმწიფოს საზღვრების გაფართოებაც.
ამავე წლებში საქართველოში დაიბადა პარლამენტარიზმის იდეები. მეფის ერთ-ერთმა ვაზირმა - ყუთლუ-არსლანმა და მისმა პოლიტიკურმა მომხრეებმა მოითხოვეს "პალატის" შექმნა. მასში უნდა დასხდნენ დიდებულები (ზედა კლასის წარმომადგენლები) და გადაეჭრათ მნიშვნელოვანი სახელმწიფო საკითხები.
ვითარდება სახელმწიფოს საკანონმდებლო ბაზა. ევთიმიოს ათონელმა (X-XI ს.) შეადგინა ტრაქტატი დანაშაულთა შესახებ, თარგმნა კანონთა კოდექსი, რომელშიც მოიცავდა სამოქალაქო, საეკლესიო სამართლის, ასევე სისხლის სამართლის საფუძვლებს.
საქართველოში სიკვდილით დასჯა პირველად აიკრძალა. გარდა ამისა, თამარ მეფემ პატიმრების წამების უფლება არ მისცა. შუა საუკუნეებისთვის ეს იყო უკიდურესად უჩვეულო, პრაქტიკულად უპრეცედენტო.

ეკონომიკის

საქართველოს ტერიტორიაზე გადიოდა იმდროინდელი მნიშვნელოვანი სავაჭრო გზები. განვითარდა ხელოსნობა და მრეწველობა. ამ ყველაფერმა ქვეყანას მუდმივი შემოსავალი მოუტანა.

ვასალების ხარკი და სამხედრო ნადავლი ავსებდა სამეფო ხაზინას.
საქართველოს ფულადი შემოსავალი წელიწადში 3 750 000 ოქროს ფრანკს შეადგენდა. გარდა ამისა, იყო სამხედრო ტროფები ძვირფასი ქვების, იარაღის და ა.შ.
ხაზინაში შემოსული შემოსავლის 10% ანუ „მეათედი“ ქვრივებს, ობლებსა და სხვა გაჭირვებულებს ურიგებდნენ. ასეთი „სოციალური პოლიტიკა“ არც ერთ ევროპულ სახელმწიფოში არ არსებობდა.

შედარებისთვის

იმდროინდელი სხვა სახელმწიფოების შემოსავლები:

მცირე აზია - დაახლოებით 2,5 მილიონი ფრანკი (2 475 000);
ერაყი - 2 250 000 ფრანკი;
ინგლისის მეფე - 4 მილიონი ოქრო ფრანკი;
საფრანგეთი - 3 მილიონი ფრანკი.

იტალიაზე 2–3 საუკუნით ადრე საქართველომ განვითარების უმაღლეს საფეხურს მიაღწია და რენესანსში შევიდა.

მომთაბარეების, განსაკუთრებით მონღოლების მუდმივი ლაშქრობების გამო, თანდათან დასრულდა ქართული სამეფოს ოქროს ხანა. შავი ჭირის, ჭირის პანდემიის გავრცელებამაც როლი ითამაშა.

შესვლასტატიის შესაფასებლად.

სტატიის ავტორი

ანტონ ბერეჟკოვი

კეთილდღეობა MADLOBA-ს გვერდზე! მე ვარ ანტონ, და მე ვარ ამ პროექტის ლიდერი და ადმინისტრატორი. MADLOBA არის მეტი, ვიდრე მხოლოდ პროექტი; ეს არის ჩვენი ვნება და გზა, რომ გავუზიაროთ ჩვენი სიყვარული საქართველოსადმი მსოფლიოს.

ჩემი მისიაა დაეხმარება ყველას გაეცნოს საქართველოს კულტურის, ისტორიის, კულინარიის და, ალბათ, შეუდარებელი სტუმრობის საოცარ მხარეებს. მე ვარ პასუხისმგებელი კონტენტის შერჩევაზე და ორგანიზებაზე, რომელიც არ მხოლოდ ინფორმირებს, არამედ აღარისხებს, რათა გაუფრთხილდეს და გაიყვაროს ეს უნიკალუ…

განახლებულია: 1 თვე, 1 კვირა წინ

15 комментариев

შედით კომენტარის დასატოვებლად

А
Аделинаმარტი, 25 ორშაბათი
Как восхитительно узнавать о золотой эпохе грузинского царства! Эта статья приоткрывает завесу истории, позволяя нам окунуться в великолепие и благоденствие той эпохи. Женщины играли важную роль в этом прекрасном периоде, внося свой вклад в развитие культуры, науки и искусства. Великолепная архитектура, изысканный образ жизни и высокий уровень образования делали золотую эру грузинского царства временем великого процветания. Как чувствуется гордость за наше наследие и благодарность за возможность погрузиться в этот удивительный период истории Грузии!
Н
Натальяმარტი, 04 ორშაბათი
Не знала, что Грузия была одной из величайших стран Европы. С огромной территорией, с большой плотностью населения, с армией в 90 тысяч воинов. Прочитав эту статью я восполнила пробел в образовании. Царица Тамар - женщина весьма прогрессивных взглядов, то что она отменила смертную казнь, говорит о незаурядности её ума. И именно в период её царствования Грузия стала мощной, богатой и сильной страной.
B
bmv-007თებერვალი, 05 ორშაბათი
Какая интересная статья! Ни разу не слышала о «золотом веке» Грузии. Оказывается, что когда- то эта страна была третьей по величине и силе в Европе.
Больше всего меня поразило то, что расцвет Грузии случился при правлении женщины! Расширение границ, инновационные законодательные решения - все произошло при царице Тамаре. Не зря местный народ до сих пор починить и чтит ее память. Даже замок царицы Тамары сохранился до наших дней и сейчас является историческим памятником.
A
annushka.kvasovaიანვარი, 21 კვირა
Так интересно было прочитать данную статью, в этом кратком тексте содержится вся очень нужная информация, позволяющая узнать о Грузии побольше, о её населении, правлении, словом, о её "золотом веке". Доход у Грузии был отличным, особенно в сравнении с другими государствами, население было не слишком многочисленное, хотя, возможно, это сравнивая если с новым временем. Царица Тамар правда истинный расцвет Грузии, сколько всего для своей страны она сделала, прекрасная правительница, очень добродушная и патриотичная. Я её теперь прямо уважать стала.
А
Анастасияნოემბერი, 20 ორშაბათი
Люблю читать статьи про историю, поэтому эту статью прочитала на одном дыхании. Впечатлила царица Тамар, отменить в раннем средневековье смертную казнь и ввести социальные выплаты вдовам и сиротам, это конечно нонсенс для того времени, молодец, мудрая женщина. Многие правители соседних государств наверняка думали что отмена казни - это уменьшение власти центра и никогда бы так не поступили. Любые империи создаются, входят в расцвет и разрушаются Грузинская империя не исключение. Но я не думаю, что нужно сожалеть, что ей не удалось сохранить все территории, сейчас это небольшое компактное, но очень самобытное государство, которое знает чем привлечь внимание и как сделать, чтоб остаться в памяти людей навсегда, а это намного ценнее и дороже.
E
emilpetrosyan000ივლისი, 07 პარასკევი
Прочитав статью о Грузии и её "золотом веке", я была поражена историческим богатством этой страны. Изучив информацию в самом большом справочнике-каталоге о Грузии, Мадлоба madloba.info, я получила глубокое представление о её развитии в средневековье. Планируя посетить это удивительное место, я ощущаю сильное волнение и нетерпение. Статья подробно описывает период "золотого века", когда Грузия достигла пика своего развития как средневековое государство. Я узнала о мощи и процветании грузинских монархов, а также о важных исторических событиях, которые оставили неизгладимый след в культуре и архитектуре Грузии.
Y
yshorts0.078ივნისი, 02 პარასკევი
Статья о золотой эпохе грузинского царства представляет важный период истории Грузии. Эта эпоха была отмечена процветанием культуры, искусства и торговли. Я считаю, что это было важное время для развития грузинской нации и формирования ее идентичности. Золотая эпоха отражает богатство и многообразие культурного наследия Грузии, которое продолжает вдохновлять и восхищать сегодня. Эта статья помогает лучше понять и оценить значимость исторических событий, которые сформировали современную Грузию.
D
dacascasმაისი, 14 კვირა
Не даром царице Тамаре посвящено столько исторических мест в Грузии. Несомненно, вклад в развитие государства она сделала очень существенный. Вот только у вас в статье маленькая опечатка есть. В самом первом разделе, где идёт рассказ про золотую эру Грузинского царства написано "Но пик развития и мощи Грузии связывают с периодом правления царицы Тамар." По всей видимости потерялась последняя буква.
G
gjfroksit228აპრილი, 28 პარასკევი
Просто невероятное место! Спасибо за статью, что рассказали про такое место. Горы, свежий воздух, глубокая история, все это и не только можно почувствовать в данном месте. В свои времена с Грузией не многие могли потягаться, это тому доказательство. Экономика на высшем уровне, что тогда, что сейчас.
B
bikteeva94ოქტომბერი, 31 ორშაბათი
Из статьи я узнала много интересных фактов, что в период «золотого века» Грузия была одной из величайших стран Европы во всех смыслах этого слова. Речь идет о периоде с конца 11 до первой половины 13 столетий. Это благодаря правления царицы Тамар. Началось время расцвета страны со всех точек зрения: военной, экономической, культурной.
М
Маринаსექტემბერი, 20 სამშაბათი
Для большинства стран средневековье - это что-то про "мрак". А для Грузии это «Золотая эра» Грузинского царства. Грузинское царство - как красиво звучит, жаль сейчас никто не использует слова про царство и т.д. Царица Тамара - одна из ярких личностей для грузин, до сих пор они чтят ее память и имя. Золотой век, версия 2.0 еще ожидает Грузию, я в этом уверена.
Ნ
natali_khannanovaდეკემბერი, 11 შაბათი
Интересные факты об истории Грузии. Благодаря царице Тамары великая Грузия была одной из сильнейших и крупнейших государств Европы. Не знала, что смертная казнь впервые запрещена именно здесь. Грузинский народ с давних времен уважает, почитает царицу. Они считают ее целительницей от всех болезней и покровительницей больных. Ведь еще при жизни царица заботилась о вдовах, сиротах и немощных. Спасибо автору за ознакомительную статью.
- Н
  Натальяიანვარი, 28 პარასკევი
  Статья действительно заслуживает внимания, рассказаны многие интересные исторические факты. Для общего ознакомления вполне достаточно, а кто заинтересуется больше, то можно более подробную информацию поискать в интернете. Никогда бы не подумала, что Грузия была таким могучим государством. Очень удивил факт об отмене смертной казни и запрете пыток заключенных.
И
Ираოქტომბერი, 28 ხუთშაბათი
«Золотая эра» Грузинского царства приходится на период позднего средневековья. Это период с конца 11 до первой половины 13 столетий. И ты осознаёшь, как же это было давно, и что вообще что-то сохранилось) Тогда, например, денежный доход Грузии составлял 3 млн. 750 тысяч золотых франков в год. Кроме этого, были и военные трофеи в виде драгоценных камней, оружия и т.п.
- B
  bikteeva94მარტი, 15 ოთხშაბათი
  Историю прошлых, а именно древних лет должен знать каждый человек. Ведь это неотъемлемая часть любой местности, страны, или населения, да даже просто семьи. Мне очень понравилась эта статья, она получилась научной и познавательной. Спасибо большое автору за его работу!