მიხეილ ჯავახიშვილის მუზეუმი: ისტორიული მემკვიდრეობა საქართველოში.
მიხეილ იავახიშვილის მუზეუმი გვთავაზობს ჩაძირვას ცნობილი ქართველი მწერლის ცხოვრებაში და შემოქმედებაში, გამოავლინოს მისი წვლილი ლიტერატურულ მემკვიდრეობაში.
მუზეუმში დაცულია ქართველი მწერლის, ჟურნალისტის, საზოგადო და პოლიტიკური მოღვაწის მიხეილ ჯავახიშვილის (1880-1937) ცხოვრებისა და მოღვაწეობის ამსახველი მემორიალური ნივთები, დოკუმენტები და ფოტომასალა. მუზეუმი დაარსდა 1987 წელს.
მიხეილ ჯავახიშვილმა განათლება მიიღო პარიზის უნივერსიტეტში. პირველი მოთხრობა „ჭანჭურა“ (1903 წ.) დაიბეჭდა გაზეთ „ცნობის ფურცელში“. რედაქტორობდა გაზეთ „ივერიას“ (1904 წ.). უსამართლობის წინააღმდეგ მებრძოლი, მიხეილ ჯავახიშვილი იდევნებოდა როგორც მეფის რუსეთში, ისე საბჭოთა ხელისუფლების მხრიდან. იგი ითვლებოდა მე-20 საუკუნის ქართული რეალისტური რომანის ერთ-ერთ ფუძემდებლად. მისი კალამი ავტორია ქართული პროზის ისეთი მარგალიტებისა, როგორებიცაა: „თეთრი საყელო“, „კურკას ქორწილი“, „კვაჭი კვაჭანტირაძე“, „არსენი მარაბდადან“, „ძაკოს ემიგრანტები“ და სხვა.
ბრიტანელი ლიტერატურათმცოდნე დონალდ რეიფილდი მიხეილ ჯავახიშვილის სტილს, იუმორს, ფარულ ირონიასა და მორალურ პათოსს ადარებს სტენდალის, მოპასანისა და ზოლას თვისებებს. მიხეილ ჯავახიშვილმა თარგმნა გი დე მოპასანის, გ.სენკევიჩის, ა.ჩეხოვის და სხვათა ნაწარმოებები.
მიხეილ ჯავახიშვილი იყო საქართველოს ეროვნულ-დემოკრატიული პარტიის ერთ-ერთი დამფუძნებელი. 1922-1924 წლებში იყო საქართველოს დამოუკიდებლობის კომიტეტის წევრი და აქტიურად მონაწილეობდა 1924 წლის აჯანყების მომზადებაში. ბოლოს 1937 წელს ბოლშევიკებმა დახვრიტეს მიხეილ ჯავახიშვილი. მას ბრალი ედებოდა მწერალ გრიგოლ რობაქიძის გერმანიაში გაქცევის ხელშეწყობაში და ანდრე ჟიდის წიგნში Retour de L'URSS-ში მოცემული ქართველი მწერლების დახასიათების ღიად მხარდაჭერაში. მიხეილ ჯავახიშვილს სასიკვდილო განაჩენი ფაქტობრივად მისმა კოლეგებმა - ქართველმა მწერლებმა გამოუტანეს. 1937 წლის 22 ივლისს, როდესაც მწერალთა კავშირის შენობაში პოეტმა პაოლო იაშვილმა პროტესტის ნიშნად თავი მოიკლა, მწერალთა კავშირის სხდომაზე მიიღეს დადგენილება, რომელშიც პაოლოს ქმედება ანტისაბჭოთა პროვოკაციად იქნა შეფასებული. მიხეილ ჯავახიშვილი იყო ერთადერთი, ვინც არ დაეთანხმა ამ დადგენილებას. ოთხი დღის შემდეგ, 27 ივლისს, მწერალთა კავშირის პრეზიდიუმმა კენჭი უყარა შემდეგ გადაწყვეტილებას: „მიხეილ ჯავახიშვილი, ჯაშუში და დივერსანტი, გარიცხულია მწერალთა კავშირიდან“.
Приглашаем для общения про Грузию
მიხეილ ჯავახიშვილი (1880-1937) – გამოჩენილი ქართველი მწერალი, პოეტი, დრამატურგი, პუბლიცისტი, ხელოვნებათმცოდნე, ხელოვნებათმცოდნე, პედაგოგი, დიპლომატი, პოლიტიკური მოღვაწე. დაიბადა თბილისში, კეთილშობილი ქართველი მრეწველისა და ქველმოქმედის ოჯახში. განათლება მიიღო გერმანიაში, საფრანგეთსა და შვეიცარიაში, სადაც სწავლობდა ხელოვნებასა და ლიტერატურას, ასევე ფილოსოფიასა და პოლიტიკურ ეკონომიკას.
ჯავახიშვილმა ლიტერატურული მოღვაწეობა 1920-იანი წლების დასაწყისში დაიწყო, როდესაც საქართველოში დაიწყო კულტურული აყვავების პერიოდი, რომელიც ცნობილია როგორც „ვერცხლის ხანა“. ის იყო ერთ-ერთი ფუძემდებელი საქართველოში ახალი ლიტერატურული მოძრაობისა, რომელსაც „განადგურების ლიტერატურა“ უწოდეს. თავის ნაშრომებში კრიტიკულად აფასებდა ძველ ტრადიციებსა და წეს-ჩვეულებებს, ავლენდა სოციალურ პრობლემებს და მხარს უჭერდა სოციალურ სამართლიანობას.
ჯავახიშვილის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ნაწარმოებია რომანი „ანდეგრენოკი“, რომელიც 1928 წელს გამოიცა. მასში ავტორი აღწერს ქართული ინტელიგენციის ცხოვრებას მეფის რუსეთის პერიოდში და საბჭოთა ხელისუფლების პირველ წლებში. რომანმა ლიტერატურულ წრეებში მწვავე დებატები გამოიწვია და "წლის წიგნი" დასახელდა. იგი ითვლება მე-20 საუკუნის ქართული ლიტერატურის ერთ-ერთ ყველაზე თვალსაჩინო ნაწარმოებად.
ჯავახიშვილი ასევე ცნობილი იყო როგორც დრამატურგი. მისი პიესები, მათ შორის „ალტერნატივები“ და „უსახელო სპექტაკლი“ დიდი პოპულარობით სარგებლობდა და დაიდგა მრავალ თეატრალურ სცენაზე საქართველოსა და მის ფარგლებს გარეთ. მან ასევე დაწერა რამდენიმე სცენარი ფილმებისთვის.
გარდა ამისა, ჯავახიშვილი ცნობილი იყო როგორც ხელოვნებათმცოდნე და ხელოვნებათმცოდნე. შეისწავლა ქართული ხალხური კულტურა და მისი გავლენა ქართულ ლიტერატურაზე. 1904 წელს მიხეილ ჯავახიშვილმა გამოსცა პირველი წიგნი „ქართველი ხალხის ზღაპრები და ლეგენდები“, სადაც მან შეაგროვა მრავალი ხალხური ზღაპარი და ლეგენდა, რომელიც მანამდე ზეპირ ხალხურ მემკვიდრეობას წარმოადგენდა.
თუმცა, ხალხური კულტურის შესწავლის გარდა, მიხეილ ჯავახიშვილი მწერალი და დრამატურგიც იყო. მისი ნამუშევრები ხშირად მოიცავდა საქართველოს ისტორიისა და კულტურის თემებს, ასევე ტრადიციულ რიტუალებსა და წეს-ჩვეულებებს. ის ასევე წერდა იმაზე, თუ როგორ აღიქვამენ ადამიანები ისტორიულ მოვლენებს და როგორ იმოქმედა ქართული ეროვნული იდენტობის ჩამოყალიბებაზე.
მიხეილ ჯავახიშვილის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ნაწარმოებია 1911 წელს დაწერილი „არაგვის ველი“. ეს რომანი აღწერს ქართველი ხალხის ცხოვრებას ფეოდალური დამოკიდებულების პერიოდში და თავისუფლებისთვის ბრძოლაში. წიგნმა დიდი პოპულარობა მოიპოვა ქართველ მკითხველში და იქცა ქართული ლიტერატურის კლასიკად.
მიხეილ ჯავახიშვილი ასევე იყო თეატრის ერთ-ერთი დამაარსებელი. შოთა რუსთაველი თბილისში, რომელიც შეიქმნა 1921 წ. ამ თეატრისთვის მან დაწერა რამდენიმე პიესა, მათ შორის „შავლანდა“, რომელიც ქართული თეატრის ისტორიაში ერთ-ერთ ყველაზე პოპულარულ პიესად იქცა.
თუმცა, 1937 წელს მიხეილ ჯავახიშვილი სტალინის რეპრესიების ფარგლებში დააპატიმრეს და დაადანაშაულეს კონტრრევოლუციურ საქმიანობაში. მას სიკვდილი მიუსაჯეს და იმავე წელს სიკვდილით დასაჯეს. მომდევნო წლებში მისი ნამუშევრები აიკრძალა და მისი სახელი საბჭოთა კავშირში ტაბუდადებული გახდა.
თუმცა სტალინის გარდაცვალების შემდეგ მიხეილ ჯავახიშვილს რეაბილიტაცია ჩაუტარდა და მისი ნაწარმოებების ხელახლა გამოცემა დაიწყო. მისი რომანი „ძანიშვილი“ 1912 წელს გამოიცა და მაშინვე პოპულარული გახდა მკითხველში. მასში აღწერილია ქართველი პროვინციული თავადაზნაურების ცხოვრება, მათი ტრადიციები, პრობლემები და ურთიერთობები.
1917 წელს ჯავახიშვილი აირჩიეს საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნულ აკადემიაში, 1920 წელს კი მისი პრეზიდენტი გახდა. მას ასევე ეკავა საქართველოს უნივერსიტეტის პროფესორის, ეროვნული ბიბლიოთეკის დირექტორისა და სამეცნიერო ჟურნალის „მწერლის“ მთავარი რედაქტორის პოსტები.
თუმცა 1921 წელს ბოლშევიკების ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ ჯავახიშვილი ნაციონალისტური შეხედულებების გამო საფრთხის წინაშე აღმოჩნდა. 1923 წელს იძულებული გახდა დაეტოვებინა საქართველო და წასულიყო საფრანგეთში, სადაც განაგრძო სამეცნიერო მოღვაწეობა.
ემიგრაციაში ყოფნის პერიოდში ჯავახიშვილი აგრძელებდა მუშაობას ქართული ხალხური კულტურისა და სხვა კულტურებთან მისი კავშირების კვლევაზე. ის ასევე აქტიურად მონაწილეობდა ქართული ემიგრაციის ცხოვრებაში, აწყობდა კულტურულ ღონისძიებებს და წერდა ქართულ ჟურნალ-გაზეთებში.
თუმცა, მისი სიცოცხლე შეწყდა 1937 წელს, როდესაც იგი დააპატიმრეს NKVD-მ პარიზში ნაციონალისტურ საქმიანობაში ეჭვმიტანილი. მომდევნო წელს იგი სიკვდილით დასაჯეს სსრკ-ში, თუმცა მისმა ოჯახმა დიდი ხნის განმავლობაში არ იცოდა მისი ბედი.
საქართველოში მიხეილ ჯავახიშვილის სახელი რჩება ერთ-ერთ ყველაზე პატივსაცემი და პატივსაცემი. მისმა სამეცნიერო და ლიტერატურულმა ნაშრომებმა დიდი გავლენა იქონია ქართული კულტურისა და ხელოვნების განვითარებაზე. მისი დაბადების ადგილზე, ქალაქ თელავში არის მუზეუმი, რომელიც ეძღვნება მის ცხოვრებასა და მოღვაწეობას.
მიხეილ ჯავახიშვილის სახლ-მუზეუმი არის კულტურული და მემკვიდრეობის ძეგლი, რომელიც ეძღვნება გამოჩენილ ქართველ მწერალს, პუბლიცისტს, ისტორიკოსსა და ფილოსოფოსს, მიხეილ ჯავახიშვილის. მუზეუმი დაარსდა 1963 წელს, მდებარეობს თბილისში და იკავებს შენობას, რომელშიც ცხოვრობდა და მოღვაწეობდა მწერალი.
მიხეილ ჯავახიშვილის სახლ-მუზეუმი არ არის მხოლოდ ადგილი, სადაც შეგიძლიათ ნახოთ მწერლის ცხოვრებასა და მოღვაწეობასთან დაკავშირებული ექსპონატები, ეს არის მთელი სამუზეუმო კომპლექსი, რომელიც მოიცავს რამდენიმე დარბაზს, ბიბლიოთეკას, კინოსა და საგამოფენო დარბაზს.
მუზეუმში გამოფენილია მიხეილ ჯავახიშვილის პირადი ნივთები, როგორიცაა მისი წიგნები, ავეჯი, ფოტოები, საოჯახო დოკუმენტები და წერილები. გარდა ამისა, მუზეუმში წარმოდგენილია მისი სახლის მაკეტები, რომლებიც დამთვალიერებლებს უკეთესად აცნობიერებენ, როგორი იყო მიხეილ ჯავახიშვილისა და მისი ოჯახის ცხოვრება.
ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო დარბაზია მწერლის ლიტერატურული შემოქმედებისადმი მიძღვნილი დარბაზი. აქ შეგიძლიათ იხილოთ ორიგინალური ხელნაწერები, მისი ნაწარმოებების პირველი გამოცემები, ასევე თარგმანები სხვადასხვა ენაზე.
გარდა ამისა, მუზეუმის ბიბლიოთეკა შეიცავს წიგნების მდიდარ კოლექციას, მათ შორის უცხოენოვან წიგნებს, რომლებიც მიხეილ ჯავახიშვილმა გამოიყენა თავის შემოქმედებაში. ასევე დიდი ყურადღება ეთმობა საქართველოს ისტორიასა და კულტურას, რაც მწერლის შემოქმედების მთავარი თემა იყო. მუზეუმში წარმოდგენილია საქართველოს ისტორიასთან დაკავშირებული მრავალი წიგნი და დოკუმენტი, ასევე ეროვნული სამოსი, სამკაულები, ხალიჩები და სხვა საყოფაცხოვრებო ნივთები, რომლებიც ასახავს ქართველი ხალხის ტრადიციებსა და წეს-ჩვეულებებს.
გარდა მუდმივი გამოფენებისა, მიხეილ ჯავახიშვილის სახლ-მუზეუმში რეგულარულად ტარდება სხვადასხვა კულტურული ღონისძიებები, როგორიცაა ლექციები, კონცერტები, გამოფენები და თეატრალური წარმოდგენები. ეს ღონისძიებები იზიდავს არა მხოლოდ ლიტერატურის მოყვარულებს, არამედ საქართველოს კულტურითა და ისტორიით დაინტერესებულ ფართო აუდიტორიას.
მიხეილ ჯავახიშვილის სახლ-მუზეუმში ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული ღონისძიება მწერლის ხსოვნისადმი მიძღვნილი ლიტერატურული ფესტივალია. იგი ყოველწლიურად ივლისში იმართება და აერთიანებს მწერლებს, კრიტიკოსებს, ლიტერატურულ აგენტებს და უბრალოდ ლიტერატურის მოყვარულებს მთელი საქართველოდან და სხვა ქვეყნებიდან.
გარდა ამისა, მიხეილ ჯავახიშვილის სახლ-მუზეუმში ასევე ტარდება ლიტერატურის კურსები, რომლებიც მონაწილეებს საშუალებას აძლევს უფრო ღრმად გაეცნონ მწერლის შემოქმედებას და ისწავლონ საკუთარი ნაწარმოებების წერა. ეს კურსები დიდი პოპულარობით სარგებლობს ახალგაზრდებში, რომლებიც ოცნებობენ მწერლობაზე.
მიხეილ ჯავახიშვილის სახლ-მუზეუმი საქართველოს კულტურითა და ისტორიით დაინტერესებული ტურისტების ყურადღებასაც იპყრობს. ეს არის ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული მუზეუმი თბილისში და ბევრი ტურისტი ჩამოდის აქ, რათა მეტი გაიგოს გამოჩენილი ქართველი მწერლის ცხოვრებისა და მოღვაწეობის შესახებ.
მიხეილ ჯავახიშვილის სახლ-მუზეუმის უნიკალური ინტერიერი მისი განსაკუთრებული თვისებაა. სახლის შიგნით შემორჩენილია ორიგინალური ავეჯეულობა, რომელსაც მწერალი და მისი ოჯახი იყენებდნენ. აქ შეგიძლიათ იხილოთ ორიგინალური ავეჯი, სამხატვრო გალერეები, ანტიკვარული საათები, ფოტოები და სხვა ატრიბუტები, რომლებიც ქმნიან მე-20 საუკუნის დასაწყისის სახლის ატმოსფეროს.
მიხეილ ჯავახიშვილის სახლ-მუზეუმი არა მხოლოდ მწერლის შემოქმედების გაცნობის ადგილია, არამედ სხვადასხვა კულტურული ღონისძიებების ჩატარების ადგილი, როგორიცაა ლექციები, კონცერტები, წიგნების პრეზენტაციები და გამოფენები. ეს საშუალებას გვაძლევს შევინარჩუნოთ მიხეილ ჯავახიშვილის კულტურული მემკვიდრეობა და მოვიზიდოთ მისი შემოქმედების ახალი თაყვანისმცემლები.
მიხეილ ჯავახიშვილის სახლ-მუზეუმში ჩატარებული ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო ღონისძიებაა "საღამოები ჯავახიშვილებთან". ეს არის ყოველთვიური ღონისძიება, რომელშიც მუზეუმი მასპინძლობს ლექციებს, კონცერტებს და სხვა ღონისძიებებს, რომლებიც ეძღვნება მწერლის ცხოვრებასა და მოღვაწეობას. ამ საღამოებზე შეგიძლიათ არა მხოლოდ ისიამოვნოთ კულტურული პროგრამით, არამედ შეხვდეთ მიხეილ ჯავახიშვილის შემოქმედების სხვა თაყვანისმცემლებს.
გარდა ამისა, მიხეილ ჯავახიშვილის სახლ-მუზეუმი გთავაზობთ ექსკურსიებს როგორც ინდივიდუალური ვიზიტორებისთვის, ასევე ორგანიზებული ჯგუფებისთვის. ტურებს ატარებენ კვალიფიციური გიდები, რომლებიც მოგვითხრობენ მწერლის ცხოვრებასა და მოღვაწეობაზე, ასევე საქართველოს კულტურულ-ისტორიულ თავისებურებებზე.
უდავოა, რომ მიხეილ ჯავახიშვილის სახლ-მუზეუმი მნიშვნელოვანი კულტურული ადგილია არა მხოლოდ საქართველოსთვის, არამედ მთელი მსოფლიოსთვის. ყოველივე ამის შემდეგ, ეს ადგილი არა მხოლოდ ინახავს და გადმოსცემს გამოჩენილი მწერლის მემკვიდრეობას, არამედ ეხმარება ადამიანებს საქართველოს კულტურული და ისტორიული ტრადიციების გაგებაში და შეცნობაში.
--------------------------
მოხარული ვიქნებით გავიგოთ თქვენი აზრი სტატიის შესახებ და ვუპასუხოთ თქვენს შეკითხვებს! დატოვეთ თქვენი კომენტარები სტატიის ქვემოთ, ჩვენ სიამოვნებით წავიკითხავთ მათ.
12 კომენტარები
შედით კომენტარის დასატოვებლად