მე-13 ასურელი მამების მიერ დაარსებული გარეჯის მონასტერი ერთ-ერთი ყველაზე იდუმალი და ლამაზი ადგილია საქართველოში.

გარეჯის მონასტრის გამოქვაბულის კომპლექსი საქართველოს ერთ-ერთი მთავარი ღირსშესანიშნაობაა.


მათთვის, ვისაც საქართველოს ულამაზესი ადგილების ნახვა სურს, ეს ძეგლი აუცილებელია.

საქართველოს ღირსშესანიშნაობები განსხვავებულია, მაგრამ დავით გარეჯის სამონასტრო გამოქვაბულის კომპლექსი ქვეყნის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი რელიგიური ცენტრია. გარდა სულიერი ნაწილისა, ისტორიის მოყვარულებს აქაც ექნებათ სანახავი.

მდებარეობა: კახეთის რაიონი, საგარეჯოს მუნიციპალიტეტი. თუ იქ მანქანით აპირებთ მისვლას, მაშინ თბილისიდან სამხრეთ-აღმოსავლეთით 60-70 კმ უნდა გაიაროთ გარეჯის გორაკისკენ.

ეს მონასტერი უკვე პატივცემული ასაკისაა, რადგან მისი დაარსების თარიღი VI საუკუნის I ნახევარია. იგი დაიწყო 13 ასურელ მამათაგან ერთ-ერთმა – დავითმა. ასე ეძახიან ქართული მონაზვნობის ფუძემდებელს, რომლებიც სირიიდან საქართველოში სწორედ VI საუკუნეში ჩამოვიდნენ და სხვადასხვა მიმართულებით გაიფანტნენ, მქადაგებლები გახდნენ. შესაბამისად, ამ ადგილს ადგილობრივები განსაკუთრებულ პატივს სცემენ.

მაგრამ თავდაპირველად დავითი არ აპირებდა უზარმაზარი მონასტრის აშენებას. ყველაფერი იმით დაიწყო, რომ ამ ადგილებში თავის სტუდენტ ლუკიანესთან ერთად მივიდა და გამოქვაბულში დასახლდა. ფაქტობრივად, დავით ლაურუსის სახელი მონასტერს მოგვიანებით მისი დამაარსებლის პატივსაცემად მიენიჭა.

პატარა გამოქვაბულიდან დაიწყო უზარმაზარი მონასტერი, რომელმაც ისეთ ზომას მიაღწია, რომ სამონასტრო ცხოვრების ცენტრად იქცა.

მონაცემებით, კომპლექსი 12-მდე მონასტერს მოიცავდა, რაც ქრისტიანობისთვის ძალიან სიმბოლურია. მაგრამ გარეჯის შემსწავლელი მეცნიერი გ.ჩუბინაშვილი აღნიშნავს, რომ წყაროებში არსებული მონაცემები საკმარისია მხოლოდ 7 მათგანის გასაცნობად.

მაგრამ სხვა მეცნიერი, პლატონ იოსელიანი (საქართველოს სამოქალაქო და საეკლესიო ისტორიის მკვლევარი) უფრო შორს წავიდა თავის კვლევაში და აღწერა კომპლექსის დარჩენილი 11 მონასტერი: ბერთუბანი, ვერანგარეჯა, დოდო, იოანე ნათლისმცემელი, თეთრ-სენაკები, მაგაზანა თუ მღვიმე. , კოლაგორი, მოხატული და პირუკუღმარი, ჭიჩხითური , წამებული.

ზოგიერთი მათგანის არსებობა მოხსენიებულია ქართველი პოეტის ვახტანგ VI-ის შემოქმედებაშიც, კერძოდ, ლავრ დავითის, ბერთუბანის, დოდოს, ნათლისმცემლის, ჩიჩხიტურის და წამებულის.

ასევე აღნიშნულია, რომ იმ პერიოდის ადმინისტრაციული დაყოფის მიხედვით, მონასტრების მდებარეობა საკმაოდ რთული იყო, ვინაიდან ისინი რეგიონის სამხრეთ საზღვარზე მდებარეობდნენ. ალბათ, სწორედ ამ მდებარეობამ დააყენა მონასტერი თავდასხმების შემთხვევაში თავდაცვის პირველ ხაზზე. ეს შეიძლება იყოს იმის მიზეზი, რომ მღვიმეების გადასასვლელების ქსელი საკმაოდ სწრაფად ჩამოყალიბდა და ფართო ტერიტორია მოიცვა.

დავუბრუნდეთ მონასტრის მნიშვნელობას რელიგიური და კულტურული თვალსაზრისით, ყურადღება უნდა მიაქციოთ იმ ფაქტს, რომ XII საუკუნის დასაწყისში მთელი დავით გარეჯის სამონასტრო კომპლექსი გადავიდა სამეფო ოჯახის ხელში. სავარაუდოა, რომ ამ გზით დავით აღმაშენებელი დაეხმარა განვითარებას. მხარდაჭერის ერთ-ერთი საშუალება ის იყო, რომ მონასტრები გაათავისუფლეს სახელმწიფო გადასახადის გადახდის ვალდებულებისაგან.

ამავე დროს, 12-13 საუკუნეებში, მონასტრის აგების მწვერვალი მოდის, რაც სრულიად ემთხვევა საქართველოს კულტურულ-პოლიტიკურ აღზევებას.

სწორედ მაშინ შეიმუშავა მონასტერმა სამონასტრო ცხოვრების მარეგულირებელი წესდება და ასევე შექმნა ფრესკული მხატვრობის სკოლა.

და ყველაფერი კარგად იქნებოდა, მხოლოდ 1265 წელს ბერკე ხანმა მონღოლთა ჯარის სათავეში ჩაატარა დარბევა და გაანადგურა სამონასტრო კომპლექსი მთელ მის შემოგარენთან ერთად.

მაგრამ დროთა განმავლობაში კომპლექსი აღადგინეს და მე-14 საუკუნის პირველ ნახევარში, გრიგოლ V ბრწყინვალეს მეფობის დროს, კვლავ დაიკავა თავისი დაკარგული პოზიცია, როგორც ლიდერი პოლიტიკურ და ეკონომიკურ ცხოვრებაში. მტკიცებულებაა, რომ მონასტრის მსახურები გავლენას ახდენდნენ ქვეყნის სახელმწიფო და რელიგიური საქმეების მართვაზე.

ასეთი ცხოვრება დიდხანს არ გაგრძელებულა და იმავე XIV საუკუნის ბოლოს თემურლენგის ხშირი თარეშის გამო აქ სამონასტრო მოღვაწეობა შეწყდა. ხოლო XV საუკუნის I ნახევარში, კერძოდ 1424 წელს, იმპერატორმა ალექსანდრე I-მა მონასტერი პატრიარქს გადასცა. სვეტიცხოვლის საკათედრო ტაძარი მცხეთაში.

ორიოდე საუკუნის შემდეგ, 1616-1617 წლებში, სპარსელებმა მოაწყვეს ლაშქრობები, რამაც მნიშვნელოვანი დარტყმა მიაყენა დავით გარეჯის სამონასტრო ცხოვრებას. ყველაფერი ნორმალურად დაბრუნდა მხოლოდ 1639 წელს თეიმურაზ I-ის მეფობის დროს. შემდეგ აღადგინეს არა მხოლოდ თავად მონასტერი, არამედ ბერების დაქვემდებარებაში მყოფი სოფლებიც და ამ დასახლებების მცხოვრებნი მონასტერნი იყვნენ. ეს ცხოვრება მე-19 საუკუნის ბოლომდე გაგრძელდა.

Монастырь Давида Гареджи

მოდით ახლა უფრო დეტალურად განვიხილოთ არქიტექტურა.

სავარაუდოა, რომ გარეჯის კომპლექსის მონასტრების იმიჯზე ზეგავლენა იქონია სამეფო საგვარეულოს მიკუთვნებამ, იერარქიაში სტატუსმა. მთავარ ოთახებში ტრადიციული სიმარტივის კვალი არ არის. სატრაპეზო და ეკლესიები ასხივებს დიდებულებას, მასშტაბებს და თავისუფლებას. ამ მასშტაბის შთაბეჭდილებას აძლიერებს კედლის მხატვრობა.

კედლებს ამშვენებს გამოჩენილი მფარველებისა და სპონსორების პორტრეტები, რომლებსაც წარმოადგენენ ქართველი მეფეები, როგორიცაა თამარა და მისი ვაჟი გიორგი IV, დემეტრე II თავგანწირული და სხვა.

უფრო მეტიც, მონასტრის განვითარებაში წვლილი შეიტანეს შემომწირველთა ბევრად მეტი პორტრეტი, ვიდრე წმინდანთა გამოსახულებები. ეს აჩვენებს გადახვევას ბიზანტიაში დამკვიდრებული ტრადიციებისგან.

მხატვრობაში გამოკვეთილია სახეები, რომლებიც ხასიათდება საეკლესიო მხატვრობაში უჩვეულო დინამიზმითა და ექსპრესიულობით. ეს განსაკუთრებით კარგად არის წარმოდგენილი დავით გარეჯელის ცხოვრებიდან სცენებში, რომლებიც ჩანს ცენტრალურ ტაძარში.

ხოლო ფეოდალიზმის დასასრულისთვის მონასტრები დაკავშირებული იყო საგუშაგოებთან, ასევე სასიგნალო კოშკებთან. სამწუხაროდ, ისინი დღემდე არ შემორჩენილა, მხოლოდ ნანგრევებია შემორჩენილი.

მაგრამ არის რაღაც, რაც ჩვენამდე მოვიდა დროთა განმავლობაში. ეს არის XVII-XVIII საუკუნეების თაბაშირის ჩამოსხმა გამოქვაბულების კედლებზე.

და გასაკვირი არ არის, რომ დავით გარეჯის კომპლექსში ამდენი ნამუშევარია შემონახული, რადგან მოღვაწეობდნენ ონოფრე გარეჯელი (XII ს.), დემეტრე I, ონოფრე მაჭუტაძე (17-18 სს.), სულხან-საბა ორბელიანი, ბესარიონ ბარათაშვილი-ორბელიშვილი. აქ ნიკოლოზ ჩერქეზიშვილი (XVIII ს.), გაბრიელ საგინაშვილი (XVIII ს.), გრიგოლ დოდორკელი, ანტონ I, ტიმოტე გაბაშვილი, გაბრიელ მცირე და სხვები. თითოეული მათგანი აქ მუშაობდა თავის სამეცნიერო ნაშრომებზე, სხვადასხვა კრებულების შექმნაზე. ამიტომაც იყო მონასტერი განთქმული მდიდარი წიგნის ფონდით.

ამ კომპლექსის შესახებ უსასრულოდ შეგიძლიათ წაიკითხოთ, მაგრამ ჯობია მოხვიდეთ და ნახოთ. ასე რომ, არ დაგავიწყდეთ დავით გარეჯის დამატება თქვენს "რა უნდა ნახოთ საქართველოში" სიაში.

Давид Гареджи

გსურთ 5-ჯერ გაიზარდოთ კლიენტების რაოდენობა?

აირჩიეთ პრემიუმ განთავსება Madloba-ზე და მოიზიდეთ მომხმარებლები, რომლებიც ამჟამად მიდიან თქვენი კონკურენტებისთვის.

მინდა
Increase the number of clients
სტატიის შესაფასებლად.

31 კომენტარები

  • M
    Marianna
    როგორც ვიცი, დავით გარეჯის მონასტრის კომპლექსი XIII საუკუნეში სამეფო ოჯახის საკუთრებაში გადმოვიდა. მაინტერესებს, რამდენად სწორია, რომ ის იქამდე უკვე გააჩნდა ფრესკების სკოლით? საერთოდ, როდის დაიწყო ეს ხელოვნება ამ მონასტერში? თუ კი ვინმე უკეთ იცის ამ საკითხზე, იქნებ განმარტოს ამ დეტალი.
  • D
    delialane
    Is there any evidence or documentation supporting the claim that the complex was owned by the royal family in the 13th century? Such ownership seems significant, and I’m curious about the historical records that might back this up.
  • О
    Оля
    Интересно было бы узнать, какие именно события привели к восстановлению монастыря в XIV веке, учитывая, что он был разорён всего столетием ранее. Почему восстановлением занялись в столь непростой период?
  • N
    Natalie
    The historical significance of the monastery and its tumultuous past are truly fascinating. I'm curious about the fresco school mentioned during the 13th century—do any examples of their artwork still exist today, or have they all been lost to time and destruction?
  • В
    Валентина
    Не совсем ясно, каким образом пещерный комплекс Давид Гареджи использовался в оборонительных целях. Можете подробнее рассказать об этом? Например, какие конкретно элементы архитектуры служили для защиты, и как они функционировали во время нападений?
  • მარიამ
    გაინტერესებს, როგორ გაძლო დავით-გარეჯის მონასტერმა საუკუნეების განმავლობაში მრავალჯერადი განადგურებების შემდეგ? მისი აღდგენა რამდენად წარმატებული იყო, და რამ გამოიწვია, რომ დღეს მხოლოდ ნანგრევები დარჩა? ამ მრწამსთან დაკავშირებული ფრესკებიც ხომ არ დაზიანებულა?
  • Р
    Рома
    Посещение Давидо-Гареджийского монастыря оставило у меня неизгладимые впечатления. Пещерные храмы и фрески рассказывают о многовековой истории, глубоко вписываясь в суровые ландшафты. Интересно было увидеть сохранившиеся росписи с изображениями Тамары и Георгия IV. Комплекс, хотя и находится во многом в руинах, сохраняет свою древнюю атмосферу, что особенно чувствуется в залах с гипсовой лепниной XVII–XVIII веков. Недавно мне удалось сделать несколько удачных снимков, которые передают величие этого уникального места.
  • E
    Edgar
    The article reminded me of the fascinating history of this unique monastic complex. It's intriguing to learn about its role in defense and its artistic contributions, like the fresco school. The repeated cycles of destruction and restoration show the resilience of this place. I’m curious about the current state of those frescoes and the gypsum decorations from the 17th and 18th centuries. Are there any guided tours to explore these ruins and appreciate the art up close?
  • ლევანი
    დავით გარეჯის მონასტერი საოცარი ადგილია, სადაც ისტორია და კულტურა ერთმანეთში მშვენივრად ხურდებათ. XIII საუკუნეში ის სამეფო ოჯახის კუთვნილება გახდა და ამ პერიოდში მონასტერში ფრესკების სკოლა დაარსდა, რომელსაც დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა განვითარებაში. ამ ადგილის შენარჩუნება რთული იყო, თუმცა მას დიდ მემკვიდრეობას ვუმადლობთ. აღფრთოვანებული ვარ, როგორ შეძლეს მოძღვარმა და მეფემ აღდგენაში მონაწილეობა, მიუხედავად გადავლილი სირთულეებისა. დღემდე არსებული ფრესკები და არქიტექტურული ნაშთები აღფრთოვანებულს მრავალი მნახველს ტოვებს, ხოლო XVII-XVIII საუკუნეების ლიპური ხიბლით დამატებითი სამკაულის სახეს აძლევს. მადლობა მომეცით დაგვაფასოთ ჩვენი წინაპრებისთვის გაკეთებული საქმე.
  • P
    penelopewalker1988
    Intriguing history of the cave monastery and its transformation over centuries. It’s fascinating to see how it balanced both military and religious roles through time. The resilience it showed, especially after attacks by Berke Khan and Timur, is remarkable. I’m curious about the fresco painting school that emerged in the 13th century—did any specific art pieces survive that are attributed to this period? The architectural blend of caves with ornate plasterwork must be stunning, even in ruins.
  • ირაკლი
    გამიხარდა, რომ ამ მნიშვნელოვან ნაწილს ჩვენი ისტორიის შესახებ კიდევ ერთხელ გაეცანით. დავით გარეჯი მონასტრის კომპლექსი ჩვენი კულტურული მემკვიდრეობაა და მნიშვნელოვანია მის მდგომარეობაზე და ისტორიაზე საუბარი. მეცნიერთა და ისტორიკოსთა შემოქმედებითი ნამუშევრით, დარწმუნებული ვარ, ამ მემკვიდრეობას კვლავ აღვიდგენთ და ვიზრუნებთ. ფრესკების და არქიტექტურული ელემენტების შესახებ ინფორმაცია შთამბეჭდავია და კიდევ უფრო აღრმავებს ინტერესს ამ უნიკალური ადგილის მიმართ.
  • Н
    Николай
    Какой интересный исторический путь у монастыря. Но вот интересно, действительно ли оборонительная функция пещер была такой значительной? Пещеры ведь сложно защитить при масштабных набегах. Может, монастырь всё же играл более духовную или культурную роль?
  • D
    Dylan
    It's fascinating how the complex evolved through time, withstanding invasions, and becoming a hub for fresco art and royal patronage.
  • В
    Вовася
    Не совсем понятно, как монастырский комплекс мог выполнять оборонительные функции на границе. Ведь сложно представить, как монахи могли противостоять набегам. Может, это скорее служило убежищем, чем активной защитой?
  • Р
    Регина
    Очень интересна история возникновения и развития монастырского комплекса. Можно ли подробнее узнать о фресках, которые там сохранились, и о тех, кто их создавал?
  • N
    Nino_Magiclove
    დიდ ინტერესს იწვევს ის ფაქტი, რომ დავით გარეჯის მონასტრის კომპლექსი XIII საუკუნეში სამეფო ოჯახის საკუთრება გახდა. როგორც ჩანს, იმდროინდელმა მფლობელებმა დიდი ყურადღება დაუთმეს ფრესკებისა და წესდების განვითარების სკოლას. ასევე, მაინტერესებს დეტალები 1424 წელს სვეციხოველისთვის გადაცემის შესახებ, როგორ მოხდა ეს პროცესი და რა გავლენა იქონია მონასტერზე? ამ საკითხზე მეტი ინფორმაციის მიღება ნამდვილად საინტერესო იქნებოდა.
  • N
    Nino_Magiclove
    დიდ ინტერესს იწვევს ის ფაქტი, რომ დავით გარეჯის მონასტრის კომპლექსი XIII საუკუნეში სამეფო ოჯახის საკუთრება გახდა. როგორც ჩანს, იმდროინდელმა მფლობელებმა დიდი ყურადღება დაუთმეს ფრესკებისა და წესდების განვითარების სკოლას. ასევე, მაინტერესებს დეტალები 1424 წელს სვეციხოველისთვის გადაცემის შესახებ, როგორ მოხდა ეს პროცესი და რა გავლენა იქონია მონასტერზე? ამ საკითხზე მეტი ინფორმაციის მიღება ნამდვილად საინტერესო იქნებოდა.
  • С
    Сергей
    Интересно узнать о таком богатом историческом наследии монастыря и его архитектурных особенностях. Потрясает, сколько раз он был разрушен и вновь восстановлен. Особенно впечатляет сохранение фресок и портретов даже спустя столько лет. Хотелось бы узнать больше о жизни монахов в этом комплексе в разные времена.
  • N
    Noah
    I'm intrigued by the mention of the monastery having a "defensive function" on the southern border. How exactly did these cave monasteries serve in a defensive capacity? Considering they were abandoned due to invasions, it makes me wonder how effective they really were against such threats.
  • E
    Elvina
    Я была в монастырском комплексе Давид Гареджи и это место меня просто поразило! Атмосфера тут особенная, буквально чувствуешь, как история живет в этих камнях и стенах. Пещеры, монастыри, фрески — всё это выглядит величественно и в то же время очень спокойно. Особенно впечатлили изображения известных исторических личностей, которые украшали стены. Видно, что монастырь сыграл огромную роль в культурной жизни Грузии. Поняла, почему это место так важно для местных жителей. А как здесь красиво, особенно если взглянуть на окружающие просторы! Однозначно стоит посетить, если окажетесь в Грузии!
  • V
    viktoriadosmetova
    Вау, просто вау!
    Как незаметно спрятался Монастырь Гареджи в горах, как комфортно уместился там.
    Монастырь похож на запутанный лабиринт, полный тайн и секретов, средневекового волшебства.
  • V
    viktoriadosmetova
    Вау, просто вау!
    Как незаметно спрятался Монастырь Гареджи в горах, как комфортно уместился там.
    Монастырь похож на запутанный лабиринт, полный тайн и секретов, средневекового волшебства.
  • Е
    Елена
    Монастырь Гареджи, основанный 13-ю ассирийскими Отцами, действительно является одним из самых таинственных и красивых мест в Грузии. Пещерный комплекс гареджийских монастырей привлекает туристов со всего мира своей уникальной архитектурой и богатой историей. Это место не только духовного, но и культурного значения, которое обязательно стоит посетить каждому, кто интересуется историей и культурой Грузии.
  • А
    Аделина
    О, Давид Гареджи! Я была там прошлым летом и просто влюбилась в этот пешеходный комплекс. Пещеры, в которых расположен монастырь, создают неповторимую атмосферу духовности и умиротворения. Великолепные виды с верхней площадки заставляют забыть о времени, погружаясь в величие истории этого места. Было бы замечательно вернуться туда снова и снова, чтобы насладиться красотой Грузии и духовной глубиной Давид Гареджи.
  • К
    Клара
    Я просто потерялась в ощущениях! Это место вызывает невероятное восхищение и уважение к тому, что люди могли создать столь величественное и в то же время духовное пространство в таких непростых условиях. Я поражена их преданностью и верой, которая воплощена в каждом камне и каждой пещере этого монастырского комплекса. Путешествие в такие места наполняет душу умиротворением и дает возможность задуматься о глубоких аспектах жизни и смысле бытия.
  • Y
    yshorts0.078
    Мое путешествие в Сагареджо стало незабываемым благодаря посещению пещерного комплекса Давида Гареджи. Когда я впервые увидела эти древние пещеры, они оставили на меня глубокое впечатление. Стены пещер украшены фресками и символами, раскрывающими историю и духовность этого места. Внутри пещеры царит особая атмосфера покоя и благочестия. Я ощущала, как время замирает, и я погружаюсь в прошлое, в мир духовного размышления и молитвы. Величественные купола и арки пещерного комплекса создают впечатление, будто я нахожусь в сокровищнице древнего искусства и мудрости. Путешествие по пещерному комплексу Давида Гареджи стало для меня уникальным опытом, расширившим моё понимание истории и религиозных традиций Грузии. Я рекомендую всем посетить это место и окунуться в его магическую атмосферу, чтобы почувствовать силу духовного наследия, которое здесь пребывает.
  • Н
    Надежда
    Сейчас Давид-Гареджи не просто комплекс пещер. Там много элементов и даже помещений достроены из камня и дерева, на фотографиях хорошо видно. Было бы интересно узнать, кто и когда всё это создавал. Были умельцы среди монахов? Нанимали рабочих? Печально, что монастырь неоднократно был разорён, но постоянные набеги монголов и османов вкупе с расположением комплекса, думаю, не оставляли ему шансов. В политическом плане и сейчас не всё гладко, поскольку через территорию монастырей проходит граница с Азербайджаном. Кроме опечаток, в тексте заметила серьёзную неточность: цитата "...а именно в 1424 года, император Александр I передал монастырь в подчинение Патриаршему собору...". Российский император Александр I, который внук Екатерины II, к Грузии 1424 г. никакого отношения не имеет. В Грузии в этот год правил царь Александр I Великий Багратиони.
  • V
    vponomareva383
    Монастырь Гареджи, основан13-ю ассирийскими отцами, а история гласит, что начало этому монастырю положил Давид. Также, в этой статье прочитала, что у этого здания очень большой свой комплекс активностей. Поэтому я очень была бы рада походить по развалинам, сделать классные фотографии и его посетить с друзьями. Это был бы шикарный выходной.
  • B
    bikteeva94
    Я люблю такие интересные места, как пещеры! Монастырский пещерный комплекс Давид Гареджи является одним из самых знаменитых религиозных центров страны. Это самый старинный пещерный комплекс, дата его основания – 1 половина 6 века! Только представьте себе! Очень интересная и подробная статья, с очень красивыми фотографиями!
  • В
    Влада
    Просто невероятная история монастырского комплекса. Пережить несколько набегов, несколько восстановлений, и все равно донести до наших дней какие-то кусочки истории. Уверена, что лепнина покорит сердца многих. Правильно говорят, что это место обязательно для посещения туристами Грузии. Такое место просто невозможно обойти стороной.
    • B
      bikteeva94
      Монастырский пещерный комплекс Давид Гареджи является одним из самых знаменитых религиозных центров страны. И поэтому, кто очень увлекается подобной темой, с удовольствием посещают эти окрестности! Здесь очень богатая и насыщенная архитектура внутри сооружения, стены украшают портреты грузинских царей.